oud-adellijk rijnlandsch geslacht, verwierf in de 17e eeuw de rijksgraafschappen Beilstein en Winneburg, 1697 de rijksgrafelijke, 30 Juni 1802 de rijksprinselijke waardigheid, en 1803 de tot prinsdom verhevene rijks-abdij Ochseuhausen, die echter 5 Maart 1825 aan Wurtemberg verkocht werd. Onder de talrijke heerlijkheden, welke de familie M. bezit in Ilohemen, Moravie, aan hel meer van Constans en aan den Rijn, is inzonderheid vermeldenswaard het slot Johannisberg.
De eerste rijksprins von M. was Frans George Karel, geb. 9 Maart 1746, gest. 11 Aug. 1818; hij onderscheidde zich, in dienst van Oostenrijk, in vele diplomatieke betrekkingen, en was de vader van:M. (prins Clemens Wenceslas Neopumoc Lotharius von), hertog van Portella, geb. 5 Mei 1773 te Coblentz. Hij begon zijne diplomatieke loopbaan 1797, als vertegenwoordiger van het westfaalsche graven-collegie op het congres te Rastadt. Vervolgens tot verschillende diplomatieke zendingen gebezigd, sloot hij als oostenrijksch gezant 1804 te Berlijn het verbond tusschen Oostenrijk, Pruisen en Rusland, en ging 1806 in dezelfde hoedanigheid naar Parijs. In 1809 werd hij benoemd tot minister van buitenlandsche zaken, zocht 1812 den oorlog in het Noorden te verhoeden, en bracht vervolgens met veel bekwaamheid den overgang van Oostenrijk tot de zijde der verbondene mogendheden tot stand. Des avonds van den slag bij Leipzig verhief keizer Frans hem tot oostenrijkschen prins. Hij ging mede naar Frankrijk, voerde daar al de onderhandelingen, en teekende al de tractaten, waarbij Oostenrijk betrokken was, bekleedde den voorzittersstoel op het Weener Congres, en sloot 1815 den tweeden vrede van Parijs. Evenzoo was hij op de congressen te Aken, Troppau, Laibach en Verona, en bij de ministers-conlërenliên te Carlsbad en te Weenen. In 1821 werd hij huis-, bof- en staatskanselier, en behield zijnen overwegenden invloed ook onder keizer Ferdinand I. Door den opstand te Weenen 17 Maart 1848 zag hij zich genoodzaakt niet slechts af te treden als minister, maar zelfs zijn behoud te zoeken in de vlucht naar buitenslands; eerst in 1851 keerde hij naar Weenen terug, waar hij 11 Juni 1859 stierf. Tot napolit. hertog van Portella was hij verheven 1818; hij was grande van Spanje der eerste klasse, ridder van al de voorname europ. orden (alleen de engelsche Orde van den Kousenband uitgezonderd), eu ontving 1816 van keizer Frans 1 den Johannisberg. Van zijne drie zonen is de oudste, prins Richard von M., geb. 7 Jan. 1829, sedert 1859 oostenr. gezant te Parijs.
