twee vorstinnen:
1) hertogin van Berry, later hertogin van Savoje, dochter van Frans I, geb. 1523, gest. 1574, beoefende de letteren, was op het voetspoor haars vaders eene beschermster van de geleerden, inz. van L'Hôpital, Ronsard, Dorât, en bevorderde den bloei der universiteit van Bourges, de hoofdplaats van haar hertogdom. In 1559 trouwde zij met Emmanuel Philibert, hertog van Savoje, bracht de universiteit van Turijn tot een ongekenden trap van bloei, en verwierf de liefde en achting van al hare onderdanen.
2) ook wel M. van Valois genoemd, dochter van Hendrik II, koning van Frankrijk, en van Catharina de Medicis, was geb. 14 Mei 1552 te Fontainebleau. Zij beminde den hertog van Guise, doch moest hare hand schenken (18 Aug. 1572) aan den prins van Béarn (later Hendrik IV), op welke bruiloft de Bartholomeusnacht volgde, die daarom ook wel de Parijsche Bloedbruiloft genoemd wordt. Aan dat bloedbad ontkwam Hendrik, en eerst in 1578 voegde zijne gemalin zich bij hem te Pau ; doch het duurde niet lang of zij waren geheel in onmin met elkander; bet ontuchtige leven, dat M. leidde, noodzaakte haren gemaal, haar gevangen te zetten op het kasteel van Üsson in Auvergne; en toen hij koning van Frankrijk was geworden, verkreeg hij van den paus de ontbinding van het huwelijk (1599). Niettemin bleef Hendrik IV haar in staat stellen al hare uitgaven te bestrijden, totdat zij, als laatste telg der Valois, stierf 27 Maart 1615 te Parijs. Men heeft van haar Mémoires (Parijs 1628; dikwijls herdrukt.
