lat. Charta of Chartula, heette bij de Romeinen een blad van de papyrus-struik, en vervolgens alles wat op zulk een blad geschreven of geteekend werd.
In de middeleeuwen gaf men den naam C.ofDiploma inzonderheid aan de oorkonden, aan de geschrevene grondwet van een volk. Het meest beroemd is de Magna Charta (Groot-Charter) der Engelschen, 1215 geteekend door Jan zonder Land, en 1264 bekrachtigd door zijn zoon Hendrik III. Deze C. is.de grondslag der engelsche vrijheden.Charte constitutionnelle noemt men de 1814 door Lodewijk XVIII aan Frankrijk gegevene grondwet,na den val van Karel X in 1830 herzien en gewijzigd.— Charte normande heet eene ordonnantie, 1315 gegeven door Lodewijk X, om de regten en privilegiën van den adel in Nonnandië vast te stellen. Deze C. werd bekrachtigd door Filips van Valoisl339, door Lodewijk XI in 1461, en door Hendrik III in 1579. Sedert het einde der 16e eeuw was deze C. niet meer van kracht, doch bleef deel uitmaken van de ordonnantiën en privilegiën des konings tot in 1789.
In Portugal is de C. de lens der gematigd constitutionelen, de Constitutie de leus der radilen. In Engeland daarentegen zijnde Chartisten de aanhangers van het radicale programma der zoogenaamde Volks-Charte, strevende naar grondwets-herziening, om den werkenden stand een grooteren invloed te verschaffen op het regeringsbeleid. Dit Chartismus, vooral in 1838 krachtig op den voorgrond getreden, zonder echter zijn doel te bereiken, leed gevoelig schipbreuk 10 April 1848, toen de groote demonstratie der Chartisten afstuitte op de eenparige vastheid in willen van de middelstands-klassen in Londen. Sedert schijnt de werkende stand in Engeland zijn heil meer te zoeken in het streven naar stoffelijke welvaart, welk streven ontegenzeggelijk hetere uitkomsten verschaft dan dat naar staatkundige hervormingen.
