Geographisch- historisch woordenboek

Servaas de Bruin, D. Noothoven van Goor (1869)

Gepubliceerd op 21-10-2021

Adriaan (paus)

betekenis & definitie

Er zijn zes pausen geweest van dien naam.

1) A. I, geb. te Rome, verkoren 772, gest. 795, werd verontrust door Diederik, koriing der Lombarden, en gewroken door Karel den Groote. Ouder zijn pausschap werd (787) het tweede Concilie van Nicea gehouden.
2) A. II, geb. te Rome, verkoren 867, na tweemaal voor de verheffing tot paus bedankt te hebben; hij hief den banvloek op, onder welken Lotharius koning van Lotharingen lag dewijl hij zijne vrouw had verstooten. Deze [iaus hield een Concilie te Rome tegen Photius, patriarch van Constantinopel, dien hij liet afzetten ; hij had geschillen met den keizer en den nieuwen griekschcn patriarch, ter zake van de scheuring door Photius bewerkt, en ook met Karel den Kale over eenen in Frankrijk veroordeeld geworden zijnden bisschop. Hij stierf in 872.
3) A. III, geb. te Rome, verkoren 884, gest. 885, handhaafde gestrengelijk de maatregelen tegen Photius, patriarch van Constantinopel.
4) A. IV. (Nicolaas Breakspear, de eenigste engelsche paus, geb. te Abbots-Langley, in Hertfordshire, was de zoon van een bedelaar en was gedurende eenigen tijd genoodzaakt zelf te bedelen. In Frankrijk gekomen, werd hij knecht bij de kanunniken van Saint-Ruf, bij Avignon, werd vervolgens broeder in dat klooster, en was weldra superieur in hetzelve. Paus Eugenius III verhief hem tot kardinaal van Albano en zond hem als legaat naar Denemarken en Noorwegen, waar hij groote hervormingen bragt in de zeden der geestelijkheid. Tot paus verkoren in 1154 had hij te worstelen tegen die der Roomschgezinden, die Arnaud van Brescia voorstonden, alsook tegen Willem, koning van Sicilië, en tegen keizer Frederik, die zich had meester gemaakt van de goederen der Kerk. Hij stierf in 1159.
5) A. V, geb. te Genua, neef van Innocentius IV, werd verkoren 1276 en stierf eene maand daarna.
6) A. VI (Adriaan Floriszoon), zoon van een schuitenmaker en houtkooper te Utrecht geb. 28 Februarij 1459, onderwees eerst de theologie te Leuven, werd onder-kanselier bij de Universiteit dier stad, toen leermeester van Karel V, vervolgens bisschop van Tortosa, onder-koning van Spanje, en werd eindelijk in 1522 door den invloed van Karel V tot den pauselijken zetel verheven. Hij voerde eene belangrijke briefwisseling met Erasmus, roeide eenige misbruiken uit aan zijn hof, en voerde een zuiniger beheer in; doch stierf, vermoedelijk vergeven, reeds den 30 September 1523.

< >