Woordenboek van Eufemismen

Marc de Coster (2004)

Gepubliceerd op 17-08-2018

ongesteld

betekenis & definitie

betekende vroeger uitsluitend ‘een beetje ziek’ of‘onwel’ (bijvoorbeeld wanneer men een verkoudheid had) en in de meeste hedendaagse schoolwoordenboeken vind je deze betekenisbeperking nog terug. Tegenwoordig slaat het woord echter bijna uitsluitend op menstruatie.

Nog geen twintig jaar geleden was menstrueren iets waarover in het openbaar niet gesproken werd. Zelfs in de huidige reclamespots voor maandverband zul je het woord zelden horen vallen. Daar heeft men het eerder over ‘moeilijke'' dagen’. Het is een teken aan de wand dat er geen taboewoord voor bestaat, maar des te meer eufemismen. Dit heeft tot een rijke beeldspraak geleid. Kijk maar onder bezoek * en opoe *. Er bestaat zelfs een woord voor in de turbotaal: ongo*. in soldatenslang betekent ‘ongesteld zijn’; belast zijn met de weekdienst. Duitsers zeggen van meisjes of vrouwen die ongesteld zijn dat ze ‘nicht koscher’ zijn.

Zo naderde de dag dat Sonja ongesteld had moeten worden.

Hans Koekoek: Liefzijn toegestaan. 1982

Nadat hij nog een keer gevraagd heeft waarom ik niet met hem meega, zeg ik dat ik altijd zeven dagen kuisheid betracht voordat ik met iemand die ik serieus neem naar bed ga. Ik ben ongesteld.

Connie Palmen: I.M. 1999

Het is een Surinaams gebruik dat je voor je dochter een ring koopt als ze voor het eerst ongesteld wordt.

NRC Handelsblad, 12-11-99

‘Zo zit men in een gehaast-gespannen sfeer te springen om hartige en voedzame candybars, terwijl menig ongestelde vrouw in een moe-verdrietige stemming naar opbeurende chocolade grijpt.’

De Limburger, 18-12-99