de ontwikkelingslanden; de arme landen zonder industrie. De term dateert uit de jaren zestig (door het ‘Winkler Prins Jaarboek’ van 1962 vermeld als nieuw woord) en is een vertaling van het oudere Franse ‘le tiers monde’. Volgens Reinsma werd het woord bedacht door de Franse socioloog George Balandier. De grote
Van Dale schrijft de term echter toe aan de Franse econoom en demograaf Alfred Sauvy (een mening die overigens wordt gedeeld door John Ayto in zijn onderhoudend werk over eufemismen). Het Franse begrip werd in feite populair dankzij een belangrijke publicatie van het Institut National d’Etudes démographiques, namelijk ‘Le Tiers Monde; Sous développement et développement’, opgesteld door een aantal Franse specialisten op dit gebied, onder leiding van voorgenoemde Balandier. Vóór de val van de Berlijnse muur gingen de westerse mogendheden (Europa, de Verenigde Staten en Japan) nog schuil onder de noemer ‘eerste wereld’, terwijl de communistische mogendheden (het voormalige Oostblok) de ‘tweede wereld’ genoemd werden. De staten die niet tot de eerste of tweede wereld behoorden, in feite buiten de boot vielen omdat ze te arm zijn, behoorden in deze optiek tot de zogenaamde derde wereld. Dat klinkt alleszins neutraler dan ontwikkelingslanden of nog erger: onderontwikkelde landen. In de praktijk sloeg de benaming op landen zoals Afrika, Azië en Zuid-Amerika. Zie ook vierde’1' wereld. In het Engelse taalgebied prefereert men sedert de jaren zeventig het eufemisme ‘the South’ (als contrast met de rijke geïndustrialiseerde staten van het noordelijk halfrond). Die aanduiding begint ook bij ons aan te slaan. Zie hiervoor: (het) Zuiden“'.
Het lijkt me in Europa even onvermijdelijk dat fascisten zich in zo’n vrijheidsstrijd proberen te mengen, als dat communisten dat doen in de pogingen tot nationale onafhankelijkheid en sociale hervorming in de derde wereld.
Renate Rubinstein: Sta ik toevallig stil. 1970
De Derde Wereld die verhaal was komen halen hier, waarom zij daar al drie generaties elkaar elke rijstkorrel betwisten terwijl wij hier met trommels vol geselecteerde koekjes zitten tussen de maaltijden door.
Saartje Burgerhart: Twee keer in de week. Een selectie uit 25 jaar columns. 1987
Hier leef je met de derde wereld aan je voordeur, op je drempel, zeg maar.
De Morgen, 13-11-98
Maar zolang het Westen de Derde Wereld via de schuldenlast blijft uitmelken is daar weinig kans op.
Trouw, 19-02-99
