Mude is waarschijnlijk omstreeks 1200 ontstaan aan de linker oever van het Zwin. De plaats wordt het eerst vermeld in 1213 toen een Engelse vloot in het Zwin een inval deed.
Vissers en handelaren brachten de plaats al spoedig tot welstand. Gravin Johanna van Vlaanderen verleende in 1242 aan Mude het stadsrecht van Brugge en de poorters van Mude werden vrijgesteld van tol in het gehele havengebied van het Zwin.In 1252 werd Mude lid van de Vlaamse Hanze te Londen. Het hoogtepunt van bloei werd in de 13e eeuw bereikt. In het begin van de 14e eeuw verplaatsten veel kooplieden hun bedrijf naar de kust, waar een Nieuw-Mude ontstond. In 1385 werd Mude door de Engelsen geplunderd en verbrand en in 1405 nogmaals door hen veroverd om van daaruit Sluis te belegeren. In 1437 werd het stadje door de Sluizenaren verbrand, in 1483 door aartshertog Maximiliaan geplunderd. In het einde van de 14e eeuw begon de verzanding van het Zwin een groot probleem te vormen; tussen Sluis en Mude was deze zeearm al vrij smal geworden.
In het begin van de 15e eeuw verkeerde het hele kustgebied in een zeer desolate toestand en ook Mude ondervond de terugslag. In de 80-jarige oorlog werd het plaatsje geheel verwoest. Daarna woonden er nog slechts enkele landbouwers.
De parochie St.-Anna ter Muiden behoorde tot het dekenaat Brugge en na 1561 tot dat van Damme. De abdij van St.-Quintinus in Vermandois bezat het collatierecht. St.-Anna genoot hier een bijzondere verering, wat vooral bleek gedurende 14 dagen na St.-Jan.
Op deze dagen golden hier bepaalde privileges.
Na 1604, toen prins Maurits Sluis veroverde behoorde St.-Anna tot het gebied dat noch aan de Staten noch aan de Spanjaarden behoorde. Het stond echter onder bescherming van Sluis. Bij het sluiten van het twaalfjarig bestand in 1609 kwam St.-Anna buiten het gebied van de Staten te liggen, tot in 1611 de grens werd herzien. St.-Anna is een sprekend voorbeeld van een gemeente die in de 80-jarige oorlog godsdienstig heen en weer werd geslingerd. De eerste predikant in St.Anna was C. Truijens (Trucenius).
Vanaf 1855 tot 1860 heeft hier als predikant gestaan de bekende kerkhistoricus H. Q. → Jansen. Zie ook → Vrije van Sluis.
LITERATUUR
Buysse, Sluis in oude ansichten. Bukkens, Kerkgeschiedenis van Sluis. Nieuws Bulletin KNOB 15 (1962), 2, kolom 25-26 en 5, kolom 68. Vicomte de Ghellink Vaernewijck, Sceaux et armoires, 318-319. Zie verder bibliografie, topografische ingang
