Onderzoek naar de geestelijke en materiële toestand van een kerkelijke instelling. In de parochie in de M.E. door de deken, de bisschoppelijke provisor of hun plaatsvervanger, bij de deken door de aartsdiaken.
In de 16de eeuw traden ook wel op commissarissen van regering en bisschop, die tevens inquisiteur waren.In de kloosters was het ongelijk. V. bij de cisterciënzers door de abt van het moederklooster, bij de norbertijnen door vertegenwoordigers van het generaal kapittel, bij de jongere orden door de prov. oversten, of ook wel door speciale visitatoren. De V.-verslagen geven waardevolle inlichtingen, maar zijn schaars. Al bestond tijdens de Republiek in de geref. kerk de classicale V., deze had toch meestal incidenteel plaats door daartoe gemachtigde predikanten, en wel als er misstanden vermoed werden. De herv. kerk kent nu een periodieke persoonlijke en schriftelijke kerk-V.
Zie: R. Post, Kerkelijke verhoudingen in de 16de eeuw (Utrecht 1954).
