Encyclopedie van Friesland

Prof. Dr. J.H. Brouwer (1958)

Gepubliceerd op 22-01-2020

SYNODE

betekenis & definitie

Kerkvergadering, waarbij tijdens de Republiek de hoogste wetgevende, besturende en rechtsprekende macht berustte.

De eerste S. der Fr. kerk had 1580 te Sneek plaats. Sedert elk jaar een S., beurtelings in de classes. De volgorde is eerst Lwd., Sneek, Bolsward, Franeker, Harlingen, Dokkum. Later (1596) komt ook Zevenwouden erbij (Heerenveen tussen Lwd. en Sneek). De S. was samengesteld uit afgevaardigden der kerk, uit elke classis twee predikanten en twee ouderlingen. De lopende zaken werden behartigd door de deputaten synodi (vijf predikanten en vijf ouderlingen).

In 1588 verschijnt voor het eerst de afgevaardigde van de Ged. Staten, de commissaris-politiek, later meestal een tweetal. Ook waren er afgevaardigden van de corresponderende provinciën en de correspondenten uit Frl. naar de provinciën. De S., die zich bezighield met leer en leven der kerk, kreeg in de 18de eeuw steeds minder betekenis. De S.-verslagen hebben als tijdspiegel betekenis.

Zie: Cuperus, Kerkelijk leven 1, 7-30.