Hoewel geschriften van Luther in Frl. dadelijk gelezen zijn en studenten naar Wittenberg togen, was de hervorming in Frl. niet luthers. Lutheranen komen er pas na 1600.
In de 17de eeuw groepen te Lwd. (1681 bouw, 1775 vernieuwing van de kerk; zie Leeuwarden), Harlingen (1714 eerste vaste predikant) en op Ameland.Duitse militairen en handelaars werken mee. Duits blijft tot ca. 1750 voertaal. Te Lwd. is ca. 1750 veel beweging in de gemeente (zie Muller, Statius, Ph. L.). Er is dan ook een groep te Balk. Te Workum heeft
1840-90 een gemeente bestaan, te Harlingen een hersteld evang.-luth. gemeente (1801-1952). Na 1952 alleen te Lwd. en Harlingen lutherse gemeenten.
Zie: J. Loosjes, Gesch. der lutherse kerk (1921); Repert., 402, 409.
