(Fr.: Hurdegaryp, misschien: de harde streek op de smalle landstrook). Dorp in Tietjerksteradeel (1611 inw.), oorspronkelijk iets meer Z. met de I3de-eeuwse kerk.
Nieuwe herv. kerk van 1714. Zwarte weg doorgetrokken in 1830; daarheen verplaatste zich de kom.
Vroeger laagveenderij.H. wordt van renteniersdorp forensenplaats. Openb. en chr. nat. school, kleuterschool, evangelisatie.
Zie: Hepkema Memories, 577; Repert., 189.
Hardegarijp een teken! De titel van een brochure van G. C. van Niftrik (Den Haag 1952). Bij H. waren op 2 1 3 km afstand twee scholen voor chr. volksonderwijs. Plannen voor een school voor chr. nat. schoolonderwijs vonden geen instemming bij de herv. kerkeraad noch bij de Herv. Raad voor Kerk en Gezin. Men vreesde ontchristelijking van het openb. onderwijs. Hierover ontstond een heftige discussie, waarbij de gedachte van Groen van Prinsterer: ‘de gekerstende volksschool voor heel de natie’ opnieuw verdedigd werd.
Zie: H. Algra en G. P. van Itterson, Het sein op onveilig (1952); Reg. Leeuw. Cour., 49.
