Encyclopedie van de Zaanstreek

Eindredactie Jan Pieter Woudt & Klaas Woudt (1991)

Gepubliceerd op 02-10-2020

Kan Palen

betekenis & definitie

Houtverduurzamingsbedrijf te Zaandam.

Kan werd opgericht in 1860 als handel in rondhout. Uit deze activiteit groeide de exploitatie van bospercelen in binnen- en buitenland. Het bedrijf, aanvankelijk alleen aan de Westzijde gevestigd en na uitbreidingen vooral aan de Oostzijde, specialiseerde zich in heipalen en voorts in sorteringen hout voor de mijnen. Door het sluiten van de mijnen in binnen- en buitenland werd na de Tweede Wereldoorlog deze activiteit steeds minder belangrijk. Bovendien ging men in de traditionele afzetgebieden van de houten heipalen steeds vaker over op het gebruik van betonnen funderingspalen. Aangezien tegelijkertijd in Gelderland steeds vaker houten heipalen werden gebruikt, overwoog de bedrijfsleiding het bedrijf te verplaatsen naar Gelderland.

Na overname van de installatie van een Amsterdams houtverduurzamingsbedrijf werd evenwel op een terrein van 1,2 hectare aan de Oostzijde te Zaandam een der modernste houtverduurzamingsbedrijven van Nederland ingericht. Daarna was er een periode van gestage groei. In 1969 kon de derde brugkraan in gebruik worden genomen. In 1970 werd het bedrijf gesplitst en werden Kan Palen bv en Kan Houtverduurzaming bv opgericht.

In 1972 werd als dochter Speelhout Industrie- en Handelsonderneming opgericht, die zich richtte op grote houten speelwerktuigen (zoals Indianendorpen en dergelijke). Later werd deze dochter verplaatst naar Zaltbommel. In 1974 werd in Sittard een produktiebedrijf geopend, voor het impregneren van hout.

Vanaf het einde van de jaren ’70 werd het bedrijf geconfronteerd met milieuproblemen.

In juli 1978 liep, door het onklaar raken van een tank, naar schatting circa 7000 liter creosootolie het riool in. De waterzuiveringsinstallatie te Oostzaandam (Barndegat) raakte onklaar. Kan besloot hierop het bedrijf grondig te vernieuwen, onder andere door de aanleg van betonnen opvangbakken en een creosoteer-inrichting met een gesloten circuit (kosten: ƒ 600.000). In 1986 bleek dat het bedrijfsterrein sterk verontreinigd was, gesproken werd over ‘de meest verontreinigde plek in Zaanstad’. De verontreiniging van bodem en grondwater dateerde vermoedelijk van vóór de bedrijfsvernieuwing. In 1988 werd, hangende een door de landsadvocaat aangespannen procedure, beslag gelegd op het vermogen van het bedrijf.

De staat claimde ƒ 10 mln van Kan palen voor sanering van het bedrijfsterrein. Het beslag werd in oktober ’89 opgeheven, in ruil daarvoor zegde het bedrijf toe naar draagkracht bij te dragen aan de sanering. Mogelijkheden tot verplaatsing werden onderzocht, voorts werd begonnen met de aanleg van een drainagesysteem en de bouw van een waterzuiveringsinstallatie. Het bedrijf (16 werknemers, 1991) heeft aangekondigd de Zaanstreek te zullen verlaten.

< >