Hoofdstraat te Zaandam-West, lopend van de Gedempte Gracht (de Dam) tot de grens met Koog (de Mallegatsluis). De Westzijde werd aangelegd op de Lagedijk langs de Zaan en heette geruime tijd de Molenbuurt, naar de in 1439 opgerichte korenmolen De →Ruyter die aan de Westzijde (bij het nog altijd bestaande Ruyterveer) stond.
De Lagedijk langs de Zaan werd vermoedelijk omstreeks 1300 aangelegd. Aanvankelijk was dit niet de meest aantrekkelijke vestigingsplaats nabij de Dam; van de 46 huizen te Westzaandam in 1543 stonden er slechts tien aan de Lagedijk. Toen de Hogendijk niet meer voldoende vestigingsruimte bood werd pas ook de Westzijde volgebouwd; toen ook die vol was, ontstonden de paden het veld in. De oorspronkelijke bebouwing van de Westzijde was toen geheel verdwenen. In 1572 bezetten Spaanse troepen onder hopman Van der Linden de Dam. Na plundering werden de huizen aan de Westzijde van de Zaan (volgens J. →Honig Jsz.
Jr. 130 in getal) in brand gestoken, zodat vanaf de opgeworpen Schans aan de Westzijde (op de plaats van de latere Bullekerk) een vrij schootsveld bestond. Ook De Ruyter ging toen in vlammen op.
Na de Spaanse tijd werden woningen en molen wederopgebouwd. Vanaf het midden van de 17e eeuw werd wel gesproken van de ‘Fluwelen Westzijde’, waarmee werd aangegeven dat met name de welgestelden aan de dijk woonden. In 1857 werd besloten de wegsloot te dempen. In de 20e eeuw veranderde het karakter van de Westzijde; het zuidelijk deel werd gaandeweg steeds meer winkelstraat en het midden- en noordelijk deel veranderden door grotere industrie-vestigingen (zoals Verkade, Pieter Bon. en de gasfabriek). Enkele Verkade-gebouwen zijn op de provinciale monumentenlijst geplaatst. Andere belangrijke/markante panden aan de Westzijde zijn: de Bullekerk, de vermaning Het Nieuwe Huis, de villa die thans de Zienagoog huisvest, de voormalige HBS (thans Schuijt) en een aantal bewaard gebleven historische woonhuizen.
