Eerste hulp bij wijn begrippenlijst

Harold Hamersma (2005)

Gepubliceerd op 17-05-2017

syrah

betekenis & definitie

Ook shiraz. Zo'n twintig jaar geleden Frankrijks tweede keus en toen alleen in de noordelijke Rhône populair. Fameuze appellations als Côte-Rôtie en Hermitage tekenden in totaal voor maar 270 hectaren. Maar hoe snel kunnen de zaken wel niet veranderen, zelfs in de gewoonlijk toch rustiek ogende wijnwereld. Want inmiddels is er sprake van een heuse syrah-hype. Sinds 2003 staat er in Frankrijk al meer syrah dan cabernet sauvignon aangeplant. De Rhônevallei wordt zelfs geafficheerd als de bakermat van de syrah. Maar daar zijn de geleerden het niet over eens. Volgens de ene overlevering is de druif vernoemd naar de stad Shiraz, de hoofdstad van het middeleeuwse Perzië. Volgens een andere hebben de Romeinen hem meegenomen vanuit Syracuse. De Fransen daarentegen schermen met heus DNA-onderzoek waaruit zou blijken dat de syrah een kruising is van de mondeuse blanche, een bergdruif uit de Savoie, en de dureza, uit de noordelijke Ardèche. Hoe dan ook, syrah is nu top of the bill.

Voor Côte-Rôtie en Hermitage worden tegenwoordig bedragen betaald die kunnen wedijveren met de elite uit Bordeaux en Bourgogne. En ook de 'kleinere' appellations als Crozes-Hermitage, Cornas en Saint-Joseph profiteren van de groeiende belangstelling. Niet veel verder naar het zuiden, in de Languedoc en de Roussillon, heeft de syrah ook vaste grond onder de voet gekregen. Vaak wordt de druif daar gebruikt om de bulkwijn wat op te peppen of kleine wijnen schaamteloos te laten profiteren van de hype rondom 'het wereldmerk’ syrah, maar sommige ambitieuze boeren boeken er ronduit verpletterende resultaten mee.

Ook buiten Frankrijk heeft men inmiddels de kracht van syrah ontdekt. In Australië, Zuid-Afrika, Chili, Spanje, Californië, Italië en Nieuw-Zeeland wordt er als een razende aangeplant. Vanaf 1990 is het aantal hectaren wijngaard met syrah minimaal vertien- en soms wel verhonderdvoudigd. Australië beschouwt de shiraz, zoals ze hem Down Under noemen, zelfs als de nationale druif. Maar ondanks het feit dat wijnboeren in zo'n beetje alle belangrijke wijnlanden unaniem positief zijn over de syrah laat de druif zich qua smaakbeleving niet onder één noemer vangen. In het koele, noordelijke gedeelte van de Rhônevallei kan de syrah bijna nooit volledig rijp worden en kenmerken vooral Côte-Rôtie en Hermitagewijnen zich door finesse, elegantie, complexiteiten mineralen. Gelukkig zijn de wijnboeren elders, en dan vooral in de Nieuwe Wereld, niet gaan proberen deze stijl te imiteren zoals dat met chardonnay, de druif van witte Bourgogne, wel is gebeurd.

In Australië wachten de wijnboeren in Barossa, McLaren Vale, Clare- en Eden Valley vaak met plukken tot de druiven ingedroogd en wat krenterig zijn. Resultaat: dikke, rijpe, krachtige, zwoele wijnen. Volgepakt met handenvol rijpe pruimen, kersen en bramen, overgoten met chocola, geparfumeerd met zoete leertonen en fijn geurende tabak. Zodat we vooral niet vergeten dat de shiraz hier in de 19e eeuw vooral werd gebruikt om portachtige wijnen mee te maken. Zuid-Afrika leent zich voor het maken van beide stijlen, ofschoon de Australische’ er de boventoon voert. Fascinerend is dat 'shiraz' beter verkoopt dan 'syrah'. In een Engelse supermarkt werd van een Franse wijn waar shiraz op het etiket stond tweemaal meer verkocht dan van dezelfde wijn die als syrah was geëtiketteerd. Inmiddels zijn beide benamingen op de Franse etiketten toegestaan. Toch gaan er ook geluiden op om de wijnstijl aan te geven door syrah of shiraz op het etiket te zetten. Een fles syrah zou dan wijn moeten bevatten die gefermenteerd is met wilde gisten, gelagerd is geweest op gebruikt Frans eiken en goed kan ouderen. Resultaat: een elegante, donkere wijn met fijne tannines. Met bessen- en bloemenaroma’s, tonen van zwarte peper, tabak en pure chocola. Voor shiraz wordt met gecultiveerde gisten gewerkt, er worden rijpere druiven voor gebruikt en de lagering vindt vooral plaats op nieuw Amerikaans eiken. Belangrijkste karakteristieken: dikke, romige, zwoele wijn met veel fruit, specerijen en donkere tonen.