Witte Bourgogne. Puligny-Montrachet en Chassagne-Montrachet in de Cóte de Beaune, Frankrijk.
Officiële klassering: Grand Cru
Deze wijn, die tot de 17de eeuw nog vrij onbekend was, begon tussen het midden en het eind van de 18de eeuw een zekere faam te verwerven. Tegenwoordig wordt hij door tal van kenners als de grootste droge witte wijn ter wereld beschouwd. ‘Goddelijk’, ‘schitterend’, ‘geweldig’, ‘om je hoed voor af te nemen en op je knieën te drinken’, ‘weelderig, met een krijgshaftige gloed’, dat zijn zo enkele van de termen die met betrekking tot de Montrachet worden gebezigd. Alleen professor Saintbury is niet zo enthousiast, want hij zegt er dit van: ‘Een zeer grote wijn, maar de beste doet je aderen als een zweepkoord zwellen’. Maar hoe het ook zij, de Montrachet is een wijn van uiterlijke klasse en élégance. Hij is kurkdroog, maar heeft diepte en een verleidelijk bouquet.
De wijngaard, waarvan een gedeelte is gelegen in Puligny-Montrachet en het andere in Chassagne-Montrachet, ligt halverwege de helling. Behalve de wijnstokken ziet men hier alleen wat plekken magere, kalkachtige ondergrond en hier en daar wat onkruid, in tegenstelling tot het struikgewas waarmee de heuvels in andere delen van de Cöte-d’Or doorgaans zijn begroeid. De wijnstokken van Montrachet worden aan alle kanten omgeven door beroemde wijngaarden zoals Chevalier-Montrachet, Batard-Montrachet en Les Caillerets, die vroeger Les Demoiselles heette. Zij produceren allemaal uitzonderlijke wijnen die met recht als de grootste droge witte wijnen ter wereld mogen worden beschouwd. Het wijngaardoppervlak van Montrachet is niet groter dan 7,69 ha en produceert nog geen 250 hl per jaar. Deze schitterende wijn is dus zeldzaam.
Vroeger reserveerden de kopers de oogst al jaren van tevoren en waren de prijzen op een gegeven moment zo hoog dat ze eigenlijk niets meer te betekenen hadden. Een fles authentieke Montrachet is nog steeds uiterst zeldzaam en zal dat ook altijd wel blijven.
In 1962 heeft de Franse regering 600 miljoen frank betaald om de paar hellingen van Montrachet van de ondergang te redden door de autoweg Parijs-Lyon, die anders zeker door Puligny zou zijn gelopen en de wijngaard in tweeën zou hebben gedeeld, te laten omleiden. Helaas heeft men in de wijngaard van Montrachet een besmettelijke degeneratie van de wijnstok (ook wel court-noué genoemd) ontdekt. Dit is een dodelijke ziekte waar nog maar weinig van bekend is. Hoewel men veronderstelt dat het een virus is zoekt men nog steeds naar factoren die er eventueel de oorzaak van kunnen zijn. Eén ding is zeker: de courtnoué is dodelijk voor de wijnstok. De kwaal schijnt te huizen in de bodem, en de wijnstokken die op het aangetaste stuk grond groeien hebben een steeds kortere levensduur.
Men heeft nog niets gevonden om deze ziekte te bestrijden. Het is heel goed mogelijk dat de beste en beroemdste droge witte wijn binnen afzienbare tijd niet meer dan een herinnering zal zijn. Maar we hoeven nog niet alle hoop te laten varen, want de allerbeste specialisten op het gebied van wijnstokziekten bundelen hun krachten om deze dreiging af te wenden.
Over het ontstaan van de wijngaard van Montrachet is weinig bekend, net zomin als over de geniale wijnbouwers die er de eerste witte wijn maakten om deze vervolgens te perfectioneren. Het grootste deel van de wijngaard behoorde gedurende lange jaren aan de markies van Laguiche, en de huidige erfgenaam bezit daar nog ongeveer een kwart van, wat hem zo’n 8 pièces (ongeveer 1800 liter) per jaar oplevert. De familie van wijlen baron Thénard bezit er ook een gedeelte van, dat echter niet zo groot is als het stuk van de markies van Laguiche. En hoewel de familie Thénard andere belangen heeft, zowel in wijngaarden als in andere sectoren, verklaart zij buitengewoon trots te zijn op haar aandeel in de Montrachet.
Het beste gedeelte van de wijngaard van Montrachet ligt op het grondgebied van Puligny-Montrachet en maakt amper de helft van het totale oppervlak uit (3,97 ha). Misschien komt het doordat dit gedeelte van de helling meer op het oosten ligt dan dat van Chassagne-Montrachet, of misschien wel door een van die subtiele combinaties van ongrijpbare factoren dat deze wijnen zijn wat ze zijn; ze hebben hoe dan ook een betere reputatie. Vandaag de dag zijn er echter een paar goed gemaakte wijnen uit de omliggende wijngaarden die kunnen wedijveren met de superieure Montrachet.
→ CHASSAGNE-MONTRACHET, → PULIGNYMONTRACHET
