Voor het eerst in de bijna 180-jarige geschiedenis van Bollinger is de leiding sinds 2007 in handen van iemand die niet tot de familie behoort. De huidige directeur is Jérôme Philipon, afkomstig van Coca-Cola...
Niettemin is Bollinger nog een van de heel weinige zelfstandige familiebedrijven onder les Grandes Marqués. Minstens zo bijzonder is het grote areaal eigen wijngaarden bij Bollinger. Het huis bezit 160 hectaren; bijna alleen premiers en grands crus. Door dit omvangrijke wijngaardbezit is Bollinger in hoge mate onafhankelijk van druivenleveranciers - Bollingers productie komt voor 70 procent van druiven uit eigen wijngaarden. Dat kan bijna geen ander huis Bollinger nazeggen.
Maar Bollinger valt misschien nog meer op, omdat het als een van de laatste klassiek en traditioneel werkt. Het betekent onder andere dat men alleen de eerste persing, de cuvée, gebruikt en dat de vele wijnen (per cru en per druivenvariëteit gescheiden) de eerste gisting doormaken op kleine eikenhouten vaten - er is dus bij Bollinger sprake van een bewust en gecontroleerd zuurstofcontact met de jonge wijnen. De wijnen voor de Special Cuvée Brut zijn de enige die deels gisten in grote tanks. Het betekent ook dat de tweede gisting van de millésiméwijnen op flessen met echte kurken gebeurt en niet op flessen die zijn afgesloten met een metalen kroonkurk. En het betekent dat er voor het assembleren van de BSA, de Special Cuvée Brut, een grote verscheidenheid aan vins de réserve wordt bewaard - hoewel de blend van de Special Cuvée voor slechts acht tot tien procent uit deze vins de réserve bestaat, want het zijn, zoals men bij Bollinger zegt, 'des bombes aromatiques avec une puissance surprenante'. De reservewijnen worden bewaard op magnums, flessen van anderhalve liter. Ook houdt men een aanzienlijk grotere voorraad aan dan de wet voorschrijft. Er liggen in de kelders zo'n elf miljoen flessen, hetgeen meer dan vijf keer de jaaromzet is. Daardoor krijgen de wijnen meer tijd om op hun bezinksel te rijpen. Door de lange en langzame rijping ontstaat een wijn met een fijne, zachte pareling, met mooi gerijpte zuren waardoor de dosage zeer laag kan worden gehouden, met rijke nuances en veel finesse en met de kenmerkende aroma's (gedroogde abrikoos, toast, noot) van de autolyse.
In 1992 heeft Bollinger de zeer hoge standaard van huisregels vastgelegd in een Charte d'éthique et de qualité, een handvest waarin de eigen ethiek en kwaliteitsnormen zijn geformuleerd en geëxpliciteerd. Bollinger heeft met dit initiatief veel respect afgedwongen. Het huis bewijst hiermee eens te meer haar grote ambities. Het wil voorop staan in Champagne, hetgeen ook onbetwist het geval is. Met Krug en Roederer zie ik Bollinger als het toppunt van constante kwaliteit. Het succes dankt Bollinger voor een groot deel aan een weduwe: madame Jacques, zoals ze bij haar werknemers bekend was, of tante Lily, zoals ze door haar familie werd genoemd. Haar man, Jacques Bollinger overleed, slechts 47 jaar oud, in 1941. Zij heeft het bedrijf vervolgens tot 1972 op voorbeeldige wijze geleid. Madame Jacques was een van de weduwen die de geschiedenis van champagne heeft gedomineerd. In 1977 overleed zij - kinderloos. Haar neven en achterneven hebben haar werk voortgezet.
Bollingers champagnes zijn krachtige, rijke, vineuze, complexe, mondvullende wijnen. Droog en vol aroma's van geroosterd brood, toffee, hazelnoot en dergelijke. Het zijn serieuze champagnes. Eerder champagnes voor oude vrienden onder elkaar dan voor net verliefden. In ieder geval champagnes voor geoefende liefhebbers met hoge eisen. Misschien is de basischampagne, de Bollinger Special Cuvée Brut, een champagne zonder oogstjaar die 90 procent van het productievolume van Bollinger uitmaakt, wat minder door dergelijke complexe aroma's bepaald. Hij is even droog en even strak, maar wat fruitiger en lichter - zonder lichtvoetig te zijn. Het is ook de enige champagne van het huis waarin pinot meunier een rolletje speelt - 15 procent van eigen wijngaarden bij Champvoisy en verder uit Venteuil. Het is de instap-Bollinger, maar tegelijk het vlaggenschip van het huis. En dat al sinds 1910.
In 2007 heeft Bollinger, heel uitzonderlijk, de Bollinger 2003 op de markt gebracht. Een incident met een eenmalig(?) etiket. Op het label ligt de nadruk op 2003: '2003 by Bollinger’ staat er veelzeggend op. Vanwege het unieke jaar, vanwege het unieke karakter heeft men bij Bollinger besloten dit oogstjaar uit te brengen, maar buiten de gangbare lijn van de Grande Année. Bij Bollinger spreken ze van een volstrekt atypische wijn in de geschiedenis van het huis. Waar de Grande Année wordt samengesteld uit al gauw 17 verschillende crus, is deze 2003 by Bollinger gecomponeerd uit de druiven van slechts drie gemeenten. Voor deze wijn zijn de beste druiven uit de oudste wijngaarden van Bollinger in Aÿ, Verzenay en Cuis geselecteerd. De zeer rijpe chardonnay domineert de wijn lichtelijk. Het is hierdoor en door de geringe zuurgraad een afwijkende champagne. Het is 2003. Ja, en toch ook Bollinger. Hij is niet beter, maar ook niet minder dan een Grande Année, maar vooral anders. De Grande Année 2000 is nog niet eens uitgebracht, laat staan de 2002.
En dan is er in het voorjaar van 2008 nog een nouveauté bij Bollinger: er is een rosé zonder oogstjaar gelanceerd.
Madame Lily Bollinger huldigde bij haar leven het standpunt dat ‘real champagne is never rosé', maar na haar overlijden kwam het huis toch met een champagne rosé. Vanaf de millésime 1979 is er de Grande Année Rosé. En nu dus brengt Bollinger voor het eerst ook een rosé zonder oogstjaar. Hij is gebaseerd op de blend van de Special Cuvée met als extra bestanddeel - wat voor de sublieme, roze kleur en het fijne aroma van rijp rood fruit zorgt - een percentage stille rode wijn, afkomstig van eigen wijngaarden in Aÿ en Verzenay. Uitgezonderd de Special Cuvée Brut en de Bollinger Rosé, en misschien ook uitgezonderd de 2003 by Bollinger, geldt voor de Bollingers dat ze aan rijkdom en schoonheid winnen als ze op fles rijpen. Bollinger Grande Année is steeds weer een van de opvallendste millésimés. Als een oogstjaar goed genoeg wordt bevonden, produceert men circa 150.000 flessen van deze Grande Année. De 1995 en 1996 waren superbe, de 1997 was heel aansprekend en zeker een van de beste champagnes van dat jaar. De Grande Année 1999 is een meesterwerkje. En ik kijk enorm uit naar de Grande Année 2002, die niet lang meer op zich zal laten wachten. Kortom, Bollinger produceert wijn. En als ze een oogstjaar dragen, worden ze er ook door gekenmerkt - men houdt er van traditie, maar niet van routine. Zoals de 96 verschilt van de 95, zo verschilt de 99 van deze beide. Maar altijd is de Bollinger Grande Année harmonieus en complex. Hij bezit een grote intensiteit en de structuur is nadrukkelijk door het vele pinot noir-fruit getekend - de 95 heeft 63 procent pinot noir en 37 procent chardonnay, de 96 kent een verhouding van 70/30 en de 97 van 65/35. Deze pinots komen voor een belangrijk deel uit Aÿ en Verzenay, terwijl bij chardonnay Cuis een sleutelrol speelt. De dosage is meestal ongeveer 9 gram per liter. Sinds de oogst van 1979 is er dus ook een Bollinger Grande Année Rosé. De Grande Année Rosé 1999, op de markt sinds begin 2006, is van een subliem niveau. De assemblage van deze rosé is, zoals de naam al suggereert, grotendeels gebaseerd op die van de Grande Année en hij wordt gecompleteerd met (slechts) vier a vijf procent van de stevige en markante rode wijn uit de bijzondere wijngaard La Côte aux Enfants in Aÿ. Zowel de witte als rosé Grande Année vragen om een verfijnd gerecht. De witte om iets van gevogelte, de rosé eerder om mooi rosé gebraden eend of lamsbout.
De cuvée de prestige draagt de simpele maar mysterieuze naam RD. Het staat voor récemment dégorgé, een begrip waarvan de rechten bij Bollinger berusten, hoewel het procédé later door enkele andere huizen is overgenomen. Het duidt op een zo laat mogelijk verwijderen van het bezinksel, een zo laat mogelijk dégorgement. De wijn heeft daardoor, naast een rijpe volwassenheid in geur en smaak dankzij de autolyse, nog een structuur die uitblinkt in jeugdige vitaliteit. Als de Grande Année de macht en kracht blijkt te hebben om nog langer dan de voor deze wijn gebruikelijke zes jaar op zijn depot te liggen, wordt van 20 a 30.000 flessen een RD geproduceerd. De assemblage van een bepaalde RD is dus altijd dezelfde als van de Grande Année uit het betreffende jaar. Door het langer liggen sur lattes én doordat men bij de RD een nog iets drogere stijl voorstaat, kan de dosage beperkt blijven tot 4 gram per liter. De RD 1996 komt nu, na elf, twaalf jaar, net op de markt en is een oeuvre d'art, een kunstwerk met een zeer grote toekomst. Bollinger RD is een grootse champagne met een krachtig bouguet en een diepe, vineuze smaak. Zeer breed en subtiel genuanceerd. Verfijnd, complex en buitengewoon lang. Een wijn voor aan tafel. Een wijn ook om in de kelder te leggen. Oudere jaargangen als 95, 90, 88 en 85 blijken zich mettertijd fabelachtig te ontwikkelen. In een uiterst beperkte oplage van hooguit 3000 flessen produceert Bollinger in exceptionele jaren een blanc de noirs, een blanke champagne van louter pinot noir. Het bijzondere is niet alleen dat hij zo zeldzaam is - er komen ieder jaar slechts 700 flessen van op de markt - maar ook dat hij afkomstig is van vieilles vignes françaises, oude stokken, niet geënt op Amerikaanse onderstokken - zoals sinds de phylloxeraramp in heel Europa standaard is. Deze stokken staan nu nog op twee piepkleine perceeltjes in Aÿ (Clos St-Jacgues en Chaudes Terres). Tot 2004 was er nog een derde minuscuul akkertje in Bouzy (Croix Rouges) met deze pre-phylloxera stokken, maar die heeft men moeten ruimen. De druifluis is feitelijk nooit verdwenen... Een gerenommeerd Nederlands wijnschrijver heeft wel eens gezegd dat het een overschatte champagne is, die alleen bijzonder is vanwege zijn zeldzaamheid. Nou, ik kan u verzekeren dat hij ongelijk heeft. De verschillende keren dat ik deze Bollinger Vieilles Vignes Françaises Millésimé heb mogen proeven (én drinken!) bleek het een sensatie. De laatst uitgebrachte, de 1996, blinkt uit door finesse, subtiliteit en diepte. Ik proef nog de verfijning van de mandarijnenschilletjes. Wat een sublieme champagne!
Het in Aÿ gevestigde en uit 1829 stammende champagnehuis heeft sinds enkele jaren een nieuw en ultramodern wijnproductiecentrum in het naastliggende Mareuil - door het CIVC uitgeroepen tot het mooiste van dit moment in de gehele regio. Men anticipeert hiermee ook op een groei naar 2,5 miljoen flessen per jaar. Nu nog produceert Bollinger 2,1 miljoen flessen per jaar. Altijd dus van de hoogste kwaliteit. En ondanks het niet-vluchtige, gladde karakter ervan mag dit champagne- merk zich in een grote populariteit verheugen. Niet in de laatste plaats door de televisieserie Absolutely Fabulous. Daarin laven Patsy en Edina zich voortdurend aan een glaasje onder het uitroepen van 'Lets's have a Bolly, darling'. Het is dus niet geheel toevallig dat Bollinger 40 procent van haar productie in Groot-Brittannië verkoopt. Het champagnehuis Bollinger is onderdeel van een onafhankelijke familiegroep, de Société Jacques Bollinger. Daartoe behoren ook de champagnehuizen Montvillers en Ayala, het Loirehuis Langlois Chateau, Chanson Père & Fils in de Bourgogne en Delamain in Cognac.
