Messias, (lett.) gezalfde; een van de namen van Jezus; (fig.) redder, weldoener.
Messiaans, als de Messias (Jezus); als een messias, horend bij een messias.
De messias, ‘gezalfde’, is de verwachte redder, verlosser waarnaar het joodse volk uitkijkt. In het Nieuwe Testament is dat Jezus. Vgl.: Andreas kwam ‘zijn broer Simon tegen, en hij zei tegen hem: “Wij hebben de messias gevonden” (dat is Christus, “gezalfde”)’ (Johannes 1:41, NBV). Een messias in het hedendaags Nederlands is iemand die gezien wordt als een redder, als iemand die veel goeds teweeg kan brengen. Soms lijkt de betekenis ook algemener te zijn: iemand die in het middelpunt van de belangstelling staat en veel aanhangers (volgelingen, fans, e.d.) heeft. Zie Christus, Jezus.
Bijbelcitaat: Luikse Diatessaron (1291-1300), p. 32, 5-6. Wi hebben vonden Messiam, dat ludt also vele alse Christus.
Gebruiksvoorbeeld: De anderen integendeel, de naamloze massa, zou zwijgend op de markt moeten staan, ontdaan en met bleke gelaten... aarzelend, en met gemengde gevoelens... omdat zij in jan de lichte voor enkele ogenblikken de uiteindelijke messias had durven zien, omdat zij weer opnieuw een vage hoop de bodem zag inslaan -- gelijk overigens elke andere voorbijgaande hoop. (L.P. Boon, De Kapellekensbaan/Zomer te Termuren, 1980 (1953/1956), p. 653)
Gebruiksvoorbeeld: Men had gemeend dat hij een soort Messias was; hij was echter alleen maar een zakenman in de politiek verzeild. (M. Gijsen, Lucinda en de lotoseter, 1968 (1958), p. 41-42)
Gebruiksvoorbeeld: Eind jaren zestig voelde de Amsterdamse psychiater Jan Foudraine zich de ‘messias der schizofrenen’. Hij wilde hen redden van de farizeërs van de biologische psychiatrie, die geesteszieken schouwden als ‘kapotte radio’s’, waar rare geluiden uitkwamen. (NRC, 19-2-1999, p. 33)
Gebruiksvoorbeeld: Eens was hij [Kevin Keegan] de held van Liverpool, nu is hij de ‘Messias’ van Newcastle United. (NRC, okt. 1994)
Gebruiksvoorbeeld: Wallage: ‘[...] Max heeft iets Messiaans. In het Oude Testament staat: van de vier hoeken der aarde zal ik u brengen naar het land dat ik u heb beloofd. Zo is Max van den Berg.’ ‘Maar het is niet voor niets dat wat de één een Messias vindt, de ander ziet als een valse Messias [...]. In zijn argumentatie zit iets van: wie niet voor me is, is tegen me. Dat roept reactie op.’ (De Volkskrant, 15-5-1999, p. 5V)
Gebruiksvoorbeeld: Hoewel Mandela [...] werd vernederd en zijn volk werd geknecht, koesterde hij geen wrok, er kwam geen wraak. De bijna Messiaanse vergevingsgezindheid was ook een slim wapen. (NRC, 15-6-1999, p. 4)
