In het duister tasten, in onzekerheid verkeren, in het bijzonder over oorzaak, omstandigheden, werking e.d. van iets, bij gebrek aan gegevens.
‘Sy tasten in de duysternisse’, is de formulering van de Statenvertaling (1637) om een situatie te tekenen waarbij mensen in totale verwarring verkeren. Deze frase is genomen uit een passage in Deuteronomium, of uit Jobs rede tot Zofar, waar hij Gods bestuur als willekeurig voorstelt; immers ‘Hun aanvoerders beneemt hij het verstand, hij laat hen dolen in een woestenij zonder uitweg. Ze tasten in een lichtloos duister rond, hij laat hen zwalken als beschonkenen’ (Job 12:24-25, NBV). De vertalingen hebben alle duisternis, donker e.d., het gewonere duister vinden we alleen in de Canisiusvertaling.
Bijbelcitaat: Canisiusvertaling (1929-1939), Deuteronomium 28:29. Zodat ge midden op de dag zult rondtasten, zoals een blinde tast in het duister.
Gebruiksvoorbeeld: Over de oorzaak van de brand tast men nog altijd in het duister. (NRC, apr. 1994)
Gebruiksvoorbeeld: Scholte raakte gistermorgen zwaar gewond, toen een explosief onder zijn auto
ontplofte. Scholte die in de auto zat, heeft beide benen verloren. De politie zegt nog in het duister te tasten over het motief. (Journaal, nov. 1994)
Gebruiksvoorbeeld: Zoals de verteller amper iets te weten komt over zijn werkgever en min of meer in het duister tast naar motieven voor de opdrachten die hij moet uitvoeren, zo tast de lezer uiteindelijk in het duister over de waarheid van de informatie die hem door
de verteller wordt aangereikt. (De Standaard, nov. 1995)
