De grote encyclopedie van het antiek

Jan Durdik en anderen (1970)

Gepubliceerd op 02-12-2020

Vaaspendule

betekenis & definitie

pendule in de vorm van een vaas of urn voortgekomen uit het 18de-eeuwse classicisme (Louis xvi). Aanvankelijk bestond de tijdsaanwijzing uit een draaiende cijferring rondom de bovenrand van de vaas (pendule a cercles tournants).

De vaas vormde vaak het middelpunt van een of meerdere classicistische figuren, bijv. de drie Gratiën. In het late empire krijgt de vaasvorm een dominerende plaats, waarbij de stoffering beperkt blijft tot een guirlande en een enkel cupidootje. De wijzerplaat wordt nu doorgaans op de buik van de vaas aangebracht. Als materiaal komen de edele steensoorten (marmer, albast) in aanmerking, in de tweede helft van de 19de eeuw ook vaak compositiemetaal.