UVRM staat voor Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en werd aangenomen door de leden van de VN op 10 december 1948, zonder tegenstemmen maar met 8 onthoudingen (waaronder van de Sovjet-Unie, Saudi-Arabië en Zuid-Afrika). De verklaring is de eerste internationale bevestiging van de universaliteit van mensenrechten.
De verklaring heeft geen bindende kracht, maar heeft in de loop der jaren grote morele betekenis gekregen als de belangrijkste internationale standaard van de mensenrechten. De UVRM bestaat uit een Preambule, waarin de 'inherente waardigheid en onvervreemdbare rechten van de mens' worden erkend, en dertig artikelen. Die omvatten in totaal zo'n zestig verschillende mensenrechten. Andere verdragen hebben daar nog zo'n veertig mensenrechten aan toegevoegd.
De UVRM is gebruikt als basis voor de bindende VN-verdragen voor de mensenrechten, waaronder dat voor burgerrechten en politieke rechten en dat voor economische, sociale en culturele rechten (beide van 1966). Ook het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens van 1950 is erop gebaseerd. Het heeft daarnaast aantoonbaar invloed gehad op meer dan negentig grondwetten.
Artikelen 1-21 hebben betrekking op burgerrechten en politieke rechten, 22-27 op economische, sociale en culturele rechten. Enkele artikelen van de UVRM formuleren de hoofdlijnen van een stelsel van democratie: recht op inspraak in bestuur, op gelijke benoeming in openbare functies en op vrije verkiezingen. In de UVRM zijn niet alle mensenrechten opgenomen, omdat de vertegenwoordigers die over de tekst onderhandelden het niet eens konden worden (over bijvoorbeeld de doodstraf en abortus) of omdat een bepaald recht toen nog niet algemeen als mensenrecht werd erkend (vrijheid van drukpers onder andere)
De verklaring werd ontworpen door de VN Commissie voor Mensenrechten en gepropageerd door met name Eleanor Roosevelt (1884-1962), de weduwe van de Amerikaanse president Franklin D. Roosevelt.
