Verbanning is een langdurig gedwongen verblijf buiten het eigen land of de eigen streek als strafmaatregel.
Bij de Grieken werd verbanning opgelegd aan moordenaars, maar kon door ostracisme (een procedure waarin burgers namen van te verbannen personen op potscherven konden schrijven) ook voor politieke misdrijven worden opgelegd. In Rome kon een misdadiger aan de doodstraf ontkomen door verbanning. Later werd verbanning een algemene toegepaste straf voor de hogere klassen, waar leden van lagere klassen tot dwangarbeid werden veroordeeld. Deze toepassing was ook in de middeleeuwen algemeen. In de 18e eeuw verbanden Europese staten misdadigers naar strafkolonies, hetgeen vaak deportatie werd genoemd. De blanke Australische bevolking bestond aanvankelijk voor een groot deel uit verbannen misdadigers. In de moderne tijd paste de Sovjet-Unie binnenlandse verbanning naar strafkampen van de Goelagarchipel toe op criminelen en politieke misdadigers, vaak als vorm van massale deportatie. Ook werden dissidenten, onder wie Aleksandr Solzjenitsyn en Wei Jingsheng, naar het buitenland verbannen. Binnenlandse verbanning werd ook toegepast in o.m. Chili en sommige Afrikaanse landen. Zuid-Afrika kende onder het apartheidsregime een bijzondere vorm van vrijheidsbeperking bekend als banning.
