Agrarisch Encyclopedie

Veerman (1954)

Gepubliceerd op 21-01-2021

Cultuurlandschap

betekenis & definitie

is een landschapstype, waarvan het uiterlijk wordt bepaald door de werkzaamheid van de mens, dus door weide, akker, boom en heester, door de mens gegroepeerd, samen met boerderij, woning, sloot, hek, ete. Ned. toont een aantal zeer verschillende c., afhankelijk van grondgesteldheid en waterstand, tijd van ontstaan en grondgebruik.

De belangrijkste zijn:

a) het Esdorpenlandschap van de hoge zandplateaux in Utr., Veluwe, Overijsel en Drente;
b) het Terpenlandschap van Friesl., Gron., delen van N. Holl., delen van Z. Holl. en Zeeuwse eil. Verwant: het rivierenlandschap van Betuwe, langs Oude IJsel, enz.;
c) het Kampen- of Oude Hoevenlandschap op de lagere zandgronden, door beken doorsneden, in Achterhoek, Twente, Westerwolde, delen van de Gelderse Vallei, enz.;
d) het Slagenlandschap op de lage veen- en kleigronden in het W. en N., met lintvormige (streek) dorpen, lange smalle, vaak niet rechthoekige kavels (fraai tussen Gouda en Utrecht en in de Alblasserwaard);
e) de Droogmakerijlandschappen, waarin van Beemster via Prins Alexanderpolder tot Zuiderzeepolders ook landschappelijk de kenmerken van de tijd van ontstaan zijn te herkennen;

ƒ) de Inpolderingen (aanpolderingen) in Zeel., Z. Holl., Gron., verwant aan de vorige; g) de Veenkoloniën en heide-ontginningen, die een soortgelijke ontwikkeling vertonen, maar uit jonger verleden.

In Ned. houdt de landschapsarchitectuur zich vrijwel uitsluitend bezig met werkzaamheden in de cultuurlandschappen; elders met de ontsluiting van de natuurlijke landschappen.