Singel - In het Nederlands is het de Singel, in het Amsterdams het Singel. Het Singel behoort niet tot de grachtengordel, het was de grens van de stad na de uitbreiding* in de eerste helft van de 15de eeuw, toen rondom de stad een gracht gegraven werd. In die dagen helemaal het Singel geheten, maar nu Singel, Kloveniersburgwal en Geldersekade. Er is nog een verschil in bebouwing op te merken: aan de binnenzijde, waar de stadsmuur gestaan heeft (nu de oneven zijde), werden de huizen op kleine erven gezet; aan de overzijde zijn later veel grotere huizen gebouwd en heette de gracht daarom aanvankelijk Koningsgracht, een naam die echter nooit ingang gevonden heeft. Aan het Singel vindt nu de bekende bloemenmarkt* plaats, de Universiteitsbibliotheek* is er gevestigd, en er staan oude gevels.
Bijzondere aandacht verdient het in 1966 gerestaureerde dubbele woonhuis nrs. 140-142, waar Frans Banning Cocq*, de hoofdfiguur van Rembrandts* Nachtwacht*, gewoond heeft. Het is een van de weinige nog bestaande woonhuizen die ontworpen zijn door Hendrick de Keyser*. Het Singel bewaart overigens nog herinneringen aan minder roemruchte personen, nl. Jacob van Lenneps* romanfiguur Ferdinand Huyck, de zoon van de hoofdschout, die een huis bewoonde aan het Singel tussen Heiligeweg en Munt. Dit huis was aan de achterzijde bereikbaar door een gang* die in de steeg, het Klooster, uitkwam.
LIT. C.A.L. Sander, Bodemvondsten aan de Singel, O.A. 1960, 221; H.J. Zantkuijl, Singel 428, M.A. 1965, 184; dr L. Jansen, De Oliphant en de Dolfijn gerestaureerd, O.A. 1967, 316; J.H. Kruizinga, Oude berichten van vroegere bewoners, O.A. 1969, 300; F. Boode, Een stukje historie rond de voormalige Militiezaal, O.A. 1969, 311; M.G. Emeis jr, Singel 496: hoe een berg een huis baarde, O.A. 1977, 142; Flip ten Cate, Nieuwbouw in de oude stad, O.A. 1990, 92; Paul Spies e.a., Het Grachtenboek, 1993; Menno de Vries, De Grachtengordel. Een buurt in beeld, 2000; Tim Killiam, Het Singel, 2000; Rob van Leeuwen, Erik de Jong, Ruurk Vlek, Amsterdamse Grachtentuinen: Singelgracht, 2002.
