(17e eeuw) (euf. uit de geneeskunde) braken, kotsen. Het WNT citeert o.a. Meyer (Woordenschat. 1654) en A. Koerbagh (Een Bloemhof van allerley lieflijkheyd sonder verdriet geplant door Vreederijk Waarmond, of een vertaaling en uytlegging van al de Hebreusche, Griecksche, Latijnse, Franse, en andere vreemde bastaartwoorden en wijsen van spreeken, die in de Nederduytse taal gebruykt worden.1668). Het woord is tegenwoordig archaïsch. Hedendaagse uitdrukkingen (uit de volkstaal) zijn: achteruit* eten; in de achteruit* zetten; over je baard* gaan; barfen*; beren*; biggen* maken; over je blaffer* gaan; een braakje* leggen; een brokkeltje leggen*; brokken*; fritsen*; zijn gat* een bastaard maken; een kalf* ter wereld brengen; kalveren*; de krabben* te eten geven; een mozaiekje* leggen; over zijn nek* gaan; nekken*; zijn overschot* afgieten; pieren*; een plaatje* leggen; een plakje* leggen; een printje* leggen; naar je schoenen* schreeuwen; de sfinx* aanbidden; over je snater* gaan; een straatpizza* bakken; uit zijn strot* baggeren; een taartje* leggen; over de tong* kakken; de vissen* voeren.
• Wij noemen deze verzachtende woorden en uitdrukkingen eufemismen. Ze kunnen in verschillende groepen verdeeld worden, bijv. eufemismen die slechte karaktereigenschappen aanduiden; die verdrietige gebeurtenissen of toestanden verzachten (ziekten bijv.); die minder nette uitdrukkingen vervangen. Bijv.: lange vingers hebben voor stelen; bezijden de waarheid zijn voor liegen; teveel aan Bacchus geofferd hebben voor dronken zijn; een hoge rug hebben voor een bult hebben ; ’t aan de longen hebben voor tuberculose hebben ; vomeren voor braken. (M.J. Francken en L. Torreman: Nederlandse grammatica voor scholen van voortgezet middelbaar en voorbereidend hoger onderwijs in Nederlands-Indië. 1935)
• Arjan Peters vindt dat het met de bravoure en de verwijzingen in De procedure van Mulisch 'wel snor zit'. Maar hij ergert zich aan Mulisch' 'hinderlijke tic voortdurend de woorden "bijkans" en "kennelijk" te gebruiken.' Daarom volgt hier een rij woorden waarmee Arjan Peters zelf indruk denkt te maken, een zeer 'hinderlijke tic' omdat wie denkt uit een dikdoenerig en archaïserend vaatje te moeten tappen, 'kennelijk' niet genoeg argumenten achter de hand heeft om het in gewone mensentaal te kunnen afdoen: uitmelkerij; getiktelingen; malheur; bijkans; importantie; apaiserend; freudiaans wegdromen; 's levens malheur; sententies; op temperatuur komen; achter adem zijn; een wijle; menig neerlandicus; menig bierdeel achter de das leggen; modest; het tekort aan pecunia; ouwenelen; bijkans (2x!) vomeren; een handreiker; scribent; op heden; tiens; voorzeker. Lieve God, er is geen eind aan het soort woorden waarmee Arjan Peters indruk denkt te maken. (De Groene Amsterdammer, 21/10/1998)
