Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 13-02-2023

Jap

betekenis & definitie

1) (1910) (inf.) Japanner. Soms ook voor het ganse Japanse volk.

• Heethoofden gaan nog een stap verder. Verklaren thans, dat China met Amerika samen moet gaan om het gekuip van de Jappen tegen te gaan. Immers, zeggen zij, Japan speelt een dubbel spel. Met de Russen tracht het op goeden voet te blijven, maar het maait hun terzelfder tijd het gras onder de voeten weg. Zij probeeren op allerlei manieren de Chineezen te overtuigen, dat zij de onbaatzuchtigste broeders ter wereld zijn en de zonen van het Hemelsche Rijk alleen willen brengen tot een spoedige ontwikkeling. (De Sumatra Post, 07/03/1910)
• We waren er net op tijd vandaan, voordat de jappen kwamen. (K. Norel: Engelandvaarders. 1945)
• De Jap is toch ook jullie vijand. (Johan Fabricius: Hoe ik Indië terugvond. 1947)
• Het mag misschien lang duren, de weg zwaar en moeilijk zijn – eens worden ze er toch weer uitgetrapt: de Duitser uit Nederland, de Jap uit Indië. (Wim Broos: Henk slaat zijn vleugels uit. 1948)
• Motten de Jappen dan iedere minuut een signaal krijgen waar wij ons bevinden?! (Jan de Hartog: Gods Geuzen. 1947-1949)
• De Jappen hebben Pearl Harbor finaal in de poeier gegooid! (Piet Bakker: De slag in de Javazee. 1951)
• Waar waren de Jappen? Die hadden gelukkig an d'r kuiten getrokken. (Piet Bakker: De Slag, 1951)
• Ach, zo'n eerste dag is altijd wat vreemd hè. Al die jappen. (Leo Vroman: De adem van Mars. 1956)
• Het waren vrijwilligers, die tegen de Jap hadden willen vechten en nu moeite hadden hun geweten een andere draai te geven. (Beb Vuyk: Verzameld werk. 1972)
• Met genoeg opvoeding in me lijf om niet 'jap' of 'nikker' of zo te gaan roepen zodat Jan en alleman 't kunnen horen, klom ik vervuld van hoogtevrees omhoog. (Ben Borgart: Buiten schot. 1975)
• We hadden ons als vrijwilligers opgegeven om in Indië tegen de Jappen te gaan knokken. (Jan Wolkers: De kus. 1977)
De Jappen hebben Pearl Harbour gebombardeerd. (J.A. Deelder: Bep van Klaveren. De Dutch Windmill. 1980)
• De jappen zijn bang voor twee ziekten: dysenterie en malaria. (Marion Bloem: Vaders van betekenis. 1989)
• (Bindervoet & Henkes: Dat boek met die kuttitel. Schelden en vloeken in het Nederlands. 2015)
• De media riepen op om Indië zo snel mogelijk te verlossen van de ‘Jappen’. (Ronald Nijboer: Tabé Java, tabé Indië. 2017)
• Ze zouden toch naar Indië gaan om ‘de Jap’ te verslaan? (Ronald Nijboer: Tabé Java, tabé Indië. 2017)

2) (1986) (inf.) Japanse wagen. Vgl. Jag* voor Jaguar.

• BMW is gewoon beter dan Honda. Wie rijdt er nou nog in een Jap? (Lisette Thooft & Deborah Berkeljon: Echte yuppies zijn geen yuppies. 1986)

3) (1975) (havenarb.) zie citaat.

• Een zg. 'jap' bleek een kruiwagen op twee wielen te zijn om vloeibaar beton in te rijden. (Ben Borgart: Buiten schot. 1975)

4) (1984) (Am.-Eng.Jewish American Princess) (joodse kringen) verwende, kapitaalkrachtige jonge (joodse) vrouw die vindt dat ze voortdurend in de watten moet worden gelegd; een verwend prinsesje dat voortdurend zeurt. Egocentrisme en manipulatie zijn slechts een paar van de symptomen. We hebben hier te maken met een typisch Amerikaanse begrip ‘Jewish American Princess’, vaak afgekort tot JAP. Dit stereotype valt enigzins te vergelijken met het domme* blondje, waarover ook zoveel grappen circuleren. Zie ook: joodse* prinses.

• Politiek is geen groot gespreksonderwerp onder de (vooruitstrevende) Amerikaanse filmmakers. Men heeft een standpunt en daar wordt verder nauwelijks over gediscussieerd. Liever praat men over JAP's. Weet u niet wat een JAP is? Letterlijk is een JAP een Jewish American Princess. Men bedoelt er jonge vrouwen mee van rijken huize die voortdurend kankeren op hun ouders en milieu, maar wel in een dure auto van pa rondrijden en een uitgekiende garderobe kopen met de creditkaart van ma. Vroeger waren vooral joodse schrijfsters JAP's. (Het Parool, 29/03/1984)
• In Amerika is er de zeker niet racistisch bedoelde jap of jap , de Jewish American Princess, een uitdrukking voor een 'verwend en gewoonlijk rijk meisje dat meent dat ze een voorkeursbehandeling verdient', zoals in de zin 'the unofficial, secret jap within me' (The Village Voice). (NRC Handelsblad, 20/07/1991)
• Neem nou bijvoorbeeld de bijdrage van Andreas Sinakowski over de Jewish American Princess, een bekend Amerikaans joods stereotype (verwend, verwaand, egocentrisch, snobistisch en vol kapsones): "Een JAP kent overal de prijs en nergens de waarde van. Het warenhuis is het bordeel van de JAP. Een JAP krijgt van jongs af aan ingepompt dat alleen een prins voor haar goed genoeg is. Ze leert niet hoe je moet communiceren of met conflicten omgaan. Een JAP weet maar een ding: haar pruimpje is het kostbaarste pruimpje van de hele wereld. Voor haar is een pruimpje wat voor Heine de doop was. Het toegangskaartje voor de betere kringen.' (Algemeen Dagblad, 01/06/1996)

5) (19e eeuw) (Vlaanderen, scheldw.) katholiek. Verkorting van japneus*.

• Ge zijt 'ne Jap ... - Als dat Japneuzerij is, 'k Ben niet beschaamd van een Japneus te zijn. (Andreas De Weerdt: Nieuwe liedjes. 1870)
• Jap, Smaadnaam der katholieke partij. De jap is boven. Veur de' jap kiezen. (Jozef Cornelissen & Jan Baptist Vervliet: Idioticon van het Antwerpsch dialect. 1900)
• De jap is boven. Veur de jap kiezen. Japneus ( uitspr. zjapneus), znw., m. Spotnaam voor aanhanger der katholieke partij… (Koninklijke Vlaamsche Academie voor Taal- en Letterkunde. 1900)
• Het verschijnen van De Gazet van Antwerpen werd niet door iedereen met gejuich begroet. Nog voor het eerste nummer op 3 november 1891 uitkwam, maakte ‘Het Laatste Nieuws’ het nieuwe katholieke dagblad uit voor Japgazet. Jap was de Zuidnederlandse scheldnaam voor katholiek. (het Parool, 23/03/1991)

6) (2012) (inf.) zakrekenmachine, gemaakt in Japan. Ook: Japannertje (2)*.

• Reclame voor zakrekenmachientjes: 'Zonder mijn Jap verzet ik geen stap'. (Adriaan Bontebal: Tot hier en niet verder. 2012)