Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 06-01-2024

Haags bakkie

betekenis & definitie

(eind 19e eeuw) (ook: Haags kopje) (Rotterdam) half gevuld kopje koffie (of andere drank). Zinspeelt op de Haagse zuinigheid. Hagenaars van stand zouden hun ondergeschikten (uit gierigheid) weinig koffiepauze gunnen. Ook kan het zijn dat halve kopjes inschenken gebeurde onder het mom dat je koffie juist in een kleine hoeveelheid moest nuttigen, en dus niet zoals het gepeupel, dat het hersenloos achterover klokte. Na de oorlog was koffie ook een schaars goed. Een andere uitleg is dat door halve bakjes te schenken, er ook snel nieuwe konden gezet worden.

• Een veel voorkomende vraag is bijvoorbeeld, of het „deftig” staat, wanneer de gastvrouw de theekopjes maar halfvol schenkt ; een „Haags kopje” noemt men dit soms zelfs. Men moet dat heel zeker niet doen terwille van een, overigens denkbeeldige, deftigheid: daar heeft het meer of minder volle theekopje niets mee te maken. Er kan echter een heel nuchtere practische reden voor zijn, namelijk als men een theeservies heeft met flinke grote koppen. Zo’n grote plas thee achter elkaar drinken vinden de meeste mensen niet smakelijk. En wanneer men het half-leeggedronken kopje even laat rusten, wordt het lauwe restant er ook niet verleideliiker on. Veel beter smaakt tweemaal een kleine hoeveelheid goede thee met ’n behoorlijke tussenpoos. (De libelle; geïllustreerd weekblad voor de vrouw, 28/09/1951)
• Op de achtergrond van het officiële gebeuren stonden de echte grondwerkers. Zij vonden de hoeveelheid, die de ministers op hun schop namen, „net een Haags kopje thee". (De Telegraaf, 26/01/1955)
• En die thee is goed; ja, er zit veel melk in en het is geen Haags kopje. Neen, niet op z’n Eindhovens drinken, want hij is gloeiend heet en dus giet je ’n beetje op het schoteltje en drinkt dat leeg, weer ’n beetje er op en dat nét zolang tot je klaar bent. (Nieuwe Eindhovense krant, 27/01/1962)
• Een Poortugaals kopje was gek vol. Een Haags kopje was half vol. (Het vrije volk, 31/05/1966)
• Thuis gratis 0017 bellen met een Haags bakje. (advertentie in Algemeen Dagblad, 08/03/1978)
• Wanneer je als Haagse een Rotterdammer een kopje thee inschenkt zoals Hagenaars dat gewend zijn — dus een half kopje — roept een Rotterdammer' protesterend uit: „hé zeg, niet zon Haags kopje. Ook de bovenste helft vol alsjeblieft. (Het vrije volk, 15/05/1981)
• Glijdend, struikelend en ploeterend bereiken we de bron van het beekje. Gulzig hang ik mijn mond boven het uit de grond borrelende water. Bij terugkomst in de wigwam blijkt onze ingeslagen watervoorraad bijna voor de helft verloren. Een Haags bakkie dus. (De Telegraaf, 11/01/1986)
• De gastvrouw schonk ons slechts een Haags bakkie: de gastvrouw gaf ons maar een halfgevuld kopje koffie. (Ed van Eden: Deltas groot spreekwoordenboek. 1989)
• Een andere vinding van Roland Mathijssen ten behoeve van blinde mensen is al wel in de handel: een niveaudetector, waarmee blinden, bij het inschenken, weten of hun glas vol is. Je hangt het apparaatje over de rand van een glas en het gaat piepen als dat vol is. "Je kan het op twee manieren in je glas hangen," lacht de promovendus. "Een voor een Haags bakkie en een voor een Brabants bakkie." (Nieuwsblad van het Noorden, 02/10/1991)
• Twee van zijn collega's zijn verantwoordelijk voor het eerste rondje koffie. 'Ken jij koffie zetten?' 'Nee, nooit gedaan, maar slechter dan bij het Leger des Heils ken-ie niet zijn.' Het wordt een straf bakkie. Ook wel een beetje een Haags bakkie, vindt Mike. (de Volkskrant, 18/01/1997)
• Eerst gaan we even op het plein naar rechts om bij het populaire café-restaurant Havana een kop koffie te drinken. Een heus Haags bakkie overigens, niet veel en wel prijzig. (Dagblad van het Noorden, 16/09/2000)
• Met Rotterdam als uitvalsbasis had Geerts legendarische voorganger Pim bovendien de strijd aangebonden tegen de hofstad Den Haag. Daar wordt dan geen thee gedronken, koffiegewijs serveert men er een ‘Haags bakkie’ dat maar voor de helft is volgeschonken. (Parmentier. Jaargang 19. 2010)
• Haags bakkie. Kopje koffie (of welke drank dan ook) dat maar voor de helft gevuld is. (Frits Bom: De havenman. Rotterdams voor gevorderden. 2011)
• Niet te veel koffie inschenken, een echt Haags bakje. (Johanne van Archem: De trein van 12:10. 2015)
• ‘Wat is een Haags bakkie? Nou, dan heb je het in ieder geval over koffie,’ zegt Sylvester Oel. Hij reageert op de Rake Vraag waarbij we jullie vroegen waar het beruchte 'Haags bakkie' eigenlijk vandaan komt. Het Haagse bakkie is een kop koffie die voor net iets meer dan de helft is gevuld. Volgens Oel had de Haagse chic vaak niet eens een half bakkie koffie over voor hun werklui. (www.omroepwest.nl, 31/10/2018)