Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 10-02-2024

een Engelse brief schrijven

betekenis & definitie

(19e eeuw, vero.) (euf.) een middagdutje doen. Syn.: een brief aan de koning schrijven; een Chinese* brief , een Griekse* brief schrijven.

• [Engelschen brief schrijven of lezen; (Een -] Engelschen brief schrijven of lezen; (Een -, euphemisme voor een slaapje na den eten, evenals men ook zegt: een uiltje knappen; zichzelf van binnen bekijken; luisteren of het gras groeit. (Taco H. de Beer en E. Laurillard: Woordenschat, verklaring van woorden en uitdrukkingen. 1899)
• Het dunne indische négl'gé beschermde slechts weinig tegen de lastige insekten, en het tropische klimaat bracht mede dat de europeaan tehuis zooveel mogelijk ‘in de grondverf bleef zitten’. D.i.z.g. ongekleed. Inzonderheid was dit het geval, wanneer hij bezig was ‘klimaat te schieten’. De uitdrukking ontstond waarschijnlijk aan boord van de Comp. schepen, waar een gezette tijd den zeeman verplichtte de zon te schieten. De passagier echter, die in zijn luierstoel uitgestrekt den tijd vermoordde met nietsdoen, werd klimaatschieter genoemd om hem voor te stellen als iemand, die zich bezig houdt met naar de weersgesteldheid te kijken. Eenmaal in Indië aan den wal gekomen werd dit gebruik naarstig in stand gehouden; en wanneer dan des middags, na 't gebruik van een copieuse rijsttafel, het gesprek begon te haperen, zoo was den gasten veelal welkom het voorstel van den gastheer om ‘een Engelschen brief te gaan schrijven’. D.i. om achter de muskietengordijnen een middagdutje te doen. (Neerlandia. Jaargang 20. 1916)
• Een Engelschen brief schrijven: een dutje doen. (Volkskunde; Nederlandsch tijdschrift voor Volkskunde, 01/01/1927)
• Ik ga een Engelse brief schrijven, ik ga maffen, keveren, snurken,, een uiltje knappen, de binnenkant van mijn oogleden bekijken. (De vliegende Hollander. 1953)
• ... een Engelse brief schrijven, een brief aan de koning schrijven, van de tak vallen (Zn.), in slaap vallen, in slaap zijn, slapen. naar (te) bed gaan, ... (Ludovicus Brouwers: Het juiste woord: betekeniswoordenboek der Nederlandse taal. 1965)
• (Riemer Reinsma: Verklarend synoniemenwoordenboek. 1988)
• (Ed van Eden: Deltas groot spreekwoordenboek. 1989)
• Maar na enige tijd zullen de heren zijn opgestaan, om ‘een Engelse brief’ te schrijven. Dat was een stereotiepe uitdrukking voor een dutje doen. Ook mijn vader zei het altijd. ‘Zeg zeun,’ hoorde ik hem tegen oom Tjen zeggen, ‘zeg zeun, willen we?’ en dan had hij maar het gebaar van schrijven te maken om begrepen te worden. Oom Tjen lachte dan altijd, hij had schik in deze soort geheimtaal. (Rob Nieuwenhuys: Vergeelde portretten uit een Indisch familiealbum. 1990. 8ste herziene druk)
• (Richard Cress: Petjoh. Woorden en wetenswaardigheden uit het Indische verleden. 1998)