daar ga je

betekenis & definitie

(1900) (inf.) op je gezondheid! Heilwens bij het drinken (vnl. van wijn). Vernederlandst uit Jiddisch ‘le-chajem’ (ten leven; op het leven). In het oude Israël werd aan ter dood veroordeelden een met wierook vermengde beker wijn gereikt om hen vóór de terechtstelling te bedwelmen. Dat is de reden waarom men bij het drinken van wijn de wens ‘lechajem’, ten leven (en niet ten dode), uitsprak. Tegenwoordig ook bij het gebruiken van een borrel. Syn.: de frisse*; santjes*.

• „Nou, daar ga je,” zei hij, meteen het glas voor zijn mond omwippend…” (Bernard Canter: Twee weken bedelaar. 1900)
• ... we solle maar is drinke buvrouw ... nou ... vrouw Peer ... daar ga je hoor ... (Rotterdamsch nieuwsblad, 26/11/1906)
• Ze was nijdig, kauwde 't bittertje met een gemelijken smak. Maar dan meteen ook weer getroost, stootte ze 't leege glaasje nog maar 's aan met dat van Keetje: ‘Ouwe temeie, daar ga je.’ (M.J. Brusse: Het rosse leven en sterven van de Zandstraat. 1912)
• Zelfs de verteller eener mislukte anecdote kan op een welwillendheid rekenen, waarin men hem, weliswaar, joelend overschreeuwt, doch bereid is hem broederlijk genade te schenken, bijvoorbeeld door hem lachend toe te drinken:
- Daar ga je, ouwe jongen! beterschap! (Kees van Bruggen: Rideamus. In: De Gids. 1933. Deel 1)
• Zo goed als de hele bemanning van de ‘Jan’ is present, en daar heb je Wouters, de stuurman van de ‘Hydra’, en Boer, de tweede van de ‘Stormvogel’, en Sjemonow begint met op de gezondheid van Zuurbier te drinken, den schipper van de ‘Hydra’, als hij de tapkast nog niet eens bezeild heeft. Jan staat enkele ogenblikken onwennig rond te kijken, maar daar komt Bout al op hem af, metzwaaiende armen boven de verhitte koppen, en Abeltje roept: ‘ha die stuurman, daar ga je, de dood aan Kwel en z'n rapalje!’ (Jan de Hartog: Hollands Glorie. 1940)
• Naderhand trok Hendrik nog eens zijn wenkbrauwen omhoog en stelde een eenvoudige toost in: ‘Daar gaat-ie, Emiel! Proficiat, dat jij van die tante af bent! Het was jouw ongeluk geworden, zo’n kanarie.’ (Toon Kortooms: Beekman en Beekman. 1949)
• De zaal was leeg, op Tom na, die het glas cognac ophief en zei: ‘Daar ga je!’ (Max Dendermonde: De dagen zijn geteld. 1955)
• Men laat daarna een flesje wodka komen, drinkt er een borrel en roept: ‘lechaïm’, dat wil zeggen ‘op het leven’. (In het Hollands is dat verbasterd tot ‘daar ga je’). (Abel J. Herzberg: Brieven aan mijn kleinzoon. 1964)
• Daar ga je moeder! Proost! Santjes, Jo! (Herman Heijermans: Op hoop van zegen, 1900, herdruk 1974)
• Nou de frisse. Daar ga je. (Piet Bakker: De Slag, 1951)
• Kees nam zijn kelkje voorzichtig op, keek naar een onduidelijk boven en zei: ‘Jan, daar ga je.’ (Simon Carmiggelt: Kroeglopen. 1962)
• ... en Hajo heft zijn ouwe klare op en zegt: `Bazip, ouwe sijmelaar, daar ga je!' (Cees Buddingh: De avonturen van Bazip Zeehok, 1969)
• Proost meid. Daar ga je hoor ... (Marcus Heeresma: Waarde landgenoten, 1983)
• (Riemer Reinsma: Verklarend synoniemenwoordenboek. 1988)
• Hij hief zijn glas -’Clara, daar ga je!’ (Marjan Berk: Naar het Zuiden. 2004)