Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 31-01-2023

cheese

betekenis & definitie

1) (1995) (< Eng.) (straattaal) autochtone Nederlander. Vgl. bacra*; belanda*; boterpot*; botervolk*; Chinees* van Europa; Hema*-worst; HWN'er*; kaas*. kaaskop*; kutkaas*; macamba*; schuifkaas*; tata*; totok*; roze varken*.

Appie en hij sjouwden weer verder toen er een cheese kwam slaan, want die kaaskoppen kunnen het toch niet. (Hans Sahar: Hoezo bloedmooi.1995)

2) (1930+) (< Eng.) (fotografen) kijk eens naar de lens; uitroep om de lippen van de gefotografeerde in de glimlachstand te plaatsen. Dat gebeurt automatisch wanneer je dit Engelse woord uitspreekt. 'In de jaren veertig van de twintigste eeuw verschenen (in de VS) voor het eerst kazen op foto's. De reden hiervoor vinden we nergens terug. The Big Spring Herald, een lokale krant uit Texas plaatste in 1943 een artikel waarin naar de uitdrukking werd verwezen. Niemand die echt weet waar de uitroep vandaan komt. De Oxford English Dictionary geeft een citaat uit 1930 en weet te melden dat 'cheese' slang was voor 'smile' op de Rugby School. Het "ch"-geluid zorgt er in ieder geval voor dat je je tanden op elkaar klemt, en het lange "ee"-geluid laat je lippen uit elkaar vallen. Volgens sommige bronnen zou president Roosevelt de uitdrukking bedacht hebben of gewoon van iemand anders geleerd. In het Nederlands zeggen we: kijk eens naar het vogeltje*. To chuck a cheesy' is Australisch slang voor grijnzen. In Franstalige landen zegt men i.p.v. cheese: ouistiti (zijdeaapje); in Duitsland 'Käsekuchen' of 'Wurst'; in Spanje: di/decid patata (zeg aardappel); in Denemarken: 'Sig 'appelsin; in Italië: dì cheese; in Argentinië: whisky; in Hongarije: Itt repül a kis madár" (Hier vliegt het vogeltje); in Polen: ser (kaas) en zo heeft ieder land wel een variant.

• Zij lachten hun „cheese" 'op verzoek van rie Londense fotograaf zeiden zij allen tegelijk dit Engelse woord voor “kaas", waarbij de mond zich krult in een glimlach). (De Telegraaf, 08/10/1953)
• „Lachen, lachen”, instrueerde hij het prinsesje. Zeg steeds maar „cheese”, zei hij ten behoeve van de opgetogen fotografen. (Algemeen dagblad, 16/07/1957)
• De knaap haalde de self-timer over, Philip sleurde hem snel voor de lens, en waarschuwde: „Lachen, moet je, zeg „cheese". (De Telegraaf, 10/06/1961)
• Ze rekt haar mond uit, zoals in ‘cheese’. (De Gids. Jaargang 128. 1965)
• Sexplaatjes worden in Amerikaanse Journalistieke kringen 'cheesecake' (kaaskoek) genoemd: ongetwijfeld omdat de meisjes bij het fotograferen het woord 'cheese' moeten uitspreken teneinde de vereiste verleidelijke glimlach te bewerkstelligen. (Het vrije volk, 18/02/1966)
• Op het verzoek "Say cheese" grijnsden de beide yankees breed en toonden - niet eens zo verbazingwekkend - want wie lust het niet - elk een fors stuk kaas uit het vuistje, yery good! (NRC Handelsblad, 07/09/1973)
• Voor de fotograaf had hij een breed „cheese" over, het Engelse antwoord op „lach eens tegen het vogeltje." (Het vrije volk, 27/09/1974)
• Maar omdat het interview per se gemaakt moest worden — „motto importante, il mercato brasiliano" — spraken we af dat ik de week daarop samen met de fotograaf zou terugkomen, dan hadden we alle tijd om alles rustig te bekijken en lang te praten. Cheese! (De Volkskrant, 25/11/1989)
• Zijn tot nu toe laatste roman Skazji Izjoem (1983, gepubliceerd in 1985) heeft Aksjonov gebaseerd op zijn eigen ervaringen bij de voorbereiding van de al genoemde almanak Metropol. Nu gaat het echter niet om een literaire almanak, maar om het eerste ongecensureerde fotoalbum Skazji Izjoem, wat zoveel betekent als ‘Say cheese’. (De Gids. Jaargang 149. 1986)
• ‘Say cheese’, lees ik, moet in de jaren 1940 zijn ontstaan. Maar ook kort na het begin van de fotografie, tweede helft 19de eeuw, toen familieportretten betaalbaarder en populair werden, gebruikten fotografen allerlei verbale en andere trucs om het gelukkige gezin te vereeuwigen. (De Standaard, 13/09/2019)