woord waarmee door tegenstanders, met name door Trotskij en zijn volgelingen, die richting in de Russische bolsjewistische partij en in de communistische wereldbeweging wordt aangeduid, die uit de strijd der fracties van 1917-1927 zegevierend te voorschijn kwam. Officieel wordt deze term door Stalin en zijn aanhangers niet gebruikt: zij spreken van marxisme, leninisme of marxisme-leninisme.
Volgens Trotskij is het Stalinisme een degeneratie van het bolsjewisme. Het uitblijven van de wereldrevolutie, de achterlijkheid van Rusland in economisch en cultureel opzicht leidden tot de heerschappij van Stalin’s bureaucratie, die zich door terreur handhaaft en de belangen zowel van het Russische als het wereldproletariaat verraden heeft.
Lit.: L. Trotsky, Stalinism and bolshevism (New York 1937).