is een ernstige vorm van schizothymie, die tot tekort aan aanpassingsvermogen en derhalve tot onmaatschappelijkheid aanleiding geeft. De schizoïden staan in het dagelijks leven bekend als zonderlingen.
Zij kunnen stille, verlegen en teruggetrokken mensen, onpractische idealisten, prikkelbare ruziemakers, dwingelanden en gevoelloze egoïsten zijn. Het gemeenschappelijke bestaat uit de dysharmonie tussen hun maatschappelijke levenshouding en hun innerlijk gevoelsleven. Doorgaans voelen zij deze dysharmonie op pijnlijke wijze, zonder er voor uit te komen, of zich er zelfs ook maar van bewust te zijn.In hoeverre wij hier met een lichte schizophrenie of met een abnormaal karakter te doen hebben, blijft een open vraag. Ook lijders aan psychopathie, al dan niet op grond van een hersenlijden ontstaan, kunnen een aard en karakter vertonen, dat zeer veel met het schizoïde karakter gemeen heeft.
