naam van verscheidene Welshe vorsten, waarvan de belangrijkste is: Rhys ap Gruffydd (1132? - 1197), sinds 1155 vorst van Zuid-Wales (Deheubarth).
Reeds in zijn jeugd bestreed hij met goed gevolg de Normandische baronnen en de Vlaamse kolonisten in zijn land. Ook koning Hendrik II weerstond hij niet zonder succes, maar in 1158, 1163 en 1172 onderwierp hij zich, waarbij hem ten slotte practisch onafhankelijk zelfbestuur onder de titel van justicarius des konings gelaten werd. Hij maakte hiervan gebruik door zijn macht te bevestigen en zijn rijk uit te breiden. Met de dood van Hendrik II kwam een einde aan de goede verstandhouding met de Engelsen en door toedoen van zijn zoons, die een nog agressiever politiek voorstonden, eindigde zijn bewind stormachtig. Desondanks is de naam van „Heer Rhys”, als wijs politicus, begunstiger van kloosters en bevorderaar der dicht- en muziekkunst in dankbare herinnering bij zijn volk blijven voortleven.
