is een kryptokristallijne variëteit van kwarts, SiO2, die gewoonlijk uit kiezelzuurgel ontstaan is. Hij komt in bolvormige concreties voor, in de vorm van versteend hout (houtsteen*) en als pseudomorfose* van calciet, fluoriet en bariet.
Dunne schilfers er van zijn doorschijnend, dikwijls grijsbruin, hoornkleurig. Hoornsteen wordt wel tot de jaspis*-variëteiten gerekend.
