(= zonnemeter), kijker waarvan het objectief in twee helften verdeeld is. Worden de delen uiteen bewogen in de richting van de doorsnijding, dan ontstaan er twee beelden.
De heliometer is ontworpen voor de bepaling van de diameter van de zon, maar kan in het algemeen gebruikt worden voor het nauwkeurig meten van afstanden tot 2°; met de meeste micrometers kan men geen grotere afstanden dan 20' meten. De heliometer is met succes gebruikt voor de bepaling van de parallax van vaste sterren (het eerst die van 61 Cygni, in 1838 door Bessel). Het denkbeeld van de heliometer is afkomstig van de Franse astronomen Bouguer en Savery; in 1754 construeerde Dollond de eerste heliometer. Tegenwoordig worden afstanden langs fotografische weg bepaald en wordt de heliometer niet meer gebruikt.
