Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 23-01-2023

DIRKSZ, Willem

betekenis & definitie

martelaar van de Kerkhervorming, was stadskuiper te Utrecht, en droeg de bijnaam „die roye cuper”. Verdacht van Lutherie werd hij sedert 1524 herhaaldelijk verhoord, ten slotte van 7 tot 13 Juli 1525 door de inquisiteur Jacob van Hoogstraten, waarbij hij minstens even sterk sacramentariër als Lutheraan bleek te zijn en een heftig tegenstander van de hiërarchie, van het priestercoelibaat, de Maria-dienst enz.

Is hij kort hierop gedood, dan moet hij als eerste martelaar van de Hervorming in de Noordelijke Nederlanden nog vóór Jan de Bakker gelden (die 15 Sept. 1525 viel). Zijn verhaal is echter moeilijk te ontwarren van dat van zijn vader, „Dirck die cuper”, eveneens in ernstige mate sacramentariër, die 28 Aug. 1525 zijn vonnis, maar tegelijk gratie ontving.Lit.: P. Frédéricq, Corpus documentorum inquisitionis IV (1902), 365 vlgg.; Bibl. Reform. Neerl., III (1905), 398 vlgg.; L. Knappert, Het ontstaan en de vestiging v. h. Protestantisme (1924), 154 vlgg.

< >