kortweg ook wel Epifânio genaamd, Portugees schrijver en grammaticus (Lissabon 1841-1916), was een vernieuwer van de Portugese grammaticale leermethoden en van het Latijnse schoolonderricht. Zijn Sintaxe histórica portuguesa is eerst na zijn dood verschenen (1917).
Hij is ook bekend door zijn critieken, o.a. op Os Lusiadas. Over deze beschouwing aangevallen door dr José Maria Rodrigues, een groot kenner van Camões’ werken, die het verweer in 1915 heeft uitgegeven in een boek, getiteld: Algumas observações a uma edição comentada dos Lusiadas.