Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

ATMAN

betekenis & definitie

is een Sanskrit-woord dat oorspronkelijk adem en soms zelfs leven of „levenskracht” betekende. Weldra echter kreeg het de meer omvattende en niet nauwkeurig afgelijnde betekenis van het zich-zelf-zijn van iets, d.w.z. het zuiver individuele, de fijnste essentie en het minst vergankelijke in den mens.

De betekenis van het woord evolueerde te zamen met de filosofische vorm van het Brahmanisme. De ātman wordt alzo gelijkwaardig aan de oergrond van het bestaande, wordt m.a.w. geïdentificeerd met het brahman, de wereldziel, waarin hij na de dood terugkeert. Deze leer wordt uiteengezet in de Upanişad’s en het Vedānta-systeem (z brahman; brahmanisme).Lit.: P. Deussen, Allgem. Gesch. der Philosophie I (Leipzig 1899).

< >