is een Grieks woord, dat een bondige, betekenisvolle spreuk aanduidt. Zulke spreuken, zoals: „Ken u zelven”, „Genoeg is meer dan veel” enz., zijn reeds in de Oudheid verzameld, o.a. door pseudo-Plutarchus.
Erasmus verzamelde de Apophthegmata in zijn: Apophthegmatum ex optimis utriusque linguae scriptoribus collectorum libri VIII. Uit de 16de eeuw zijn verder verzamelingen van Manutius en Lycosthenes bekend. In de 17de eeuw verstond men onder apophthegmata zowel wat wij thans aphorismen, als wat wij anecdoten noemen.Lit.: W. Bousset, Apophthegmata (1923); W. Gemoll, Das Apophthegma (1924).