Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 20-08-2018

Zips

betekenis & definitie

Zips, een comitaat in Hongarije in het district aan deze zijde van de Theisz, grenst aan Galicië en telt op ruim 66 □ geogr. mijl omstreeks 180000 inwoners. Het noordwestelijk gedeelte des lands is wegens den Hoogen Tatra (met de Gerlachfalvner en Lomnitzer toppen) zeer bergachtig, en in het zuiden verheft zich het Hongaarsche Ertsgebergte. De voornaamste rivieren zijn er de Poprad, die zich in de Weichsel, en de Hernat, die zich in de Theisz uitstort. Het klimaat is er guur.

Tot de voornaamste voortbrengselen behooren er: gerst, haver, peulvruchten,vlas, hop en hout, en in de zuidelijke gewesten ook ooft. Voorts heeft men er runderen, schapen en veel wild, zelfs beeren, alsmede goud, koper, ijzer, vermiljoen enz. De inwoners zijn gedeeltelijk Slowaken, gedeeltelijk Duitschers en gedeeltelijk Roethenen; in de steden wonen ook Hongaren en de adel behoort er over het geheel tot den Hongaarschen stam. De Duitschers belijden er grootendeels de Luthersche, de Slowaken de R. Katholieke en de Roethenen de Grieksch Katholieke godsdienst. De voornaamste bronnen van bestaan zijn er landbouw, mijn-ontginning, veeteelt, linnenweverij, pottebakkerij, looijerij en eenige handel. — De Keizer en Koning Siegmund verpandde de Duitsche plaatsen in het Popraddal (de 16 Zipfer Steden) in 1412 aan koning Ladislaus Jagello van Polen.

Deze steden vormden een graafschap en werden door een Poolschen stadhouder bestuurd, die zijn verblijf hield te Lublau, waar men thans nog de merkwaardige bouwvallen kan bezoeken van zijn kasteel. Bij de eerste verdeeling van Polen kwamen de steden wederom in het bezit van den Koning van Hongarije en vormden geruimen tijd een afzonderlijk district, hetwelk thans is ingelijfd in het comitaat. De hoofdstad is Leutschau. Het comitaat ontleent zijn naam aan het thans vervallen Zipser Slot. Tegenover dit laatste verheft zich op een anderen berg het Lipser Kapittel, bestaande uit eene oude hoofdkerk, het bisschoppelijk paleis, het seminarium en de woningen der domheeren.

< >