Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 20-08-2018

Vlag

betekenis & definitie

Vlag (Eene) is een doorgaans vierkant, gekleurd stuk doek van eene ligte wollen of zijden stof, hetwelk als een bepaald kenmerk of sein aan den scheepsmast wordt opgeheschen. De nationale vlag, gewoonlijk een derde langer dan breed, wijst de nationaliteit aan van een schip en waait van den gaffeltop van den achtersten mast of ook wel van een afzonderlijken vlaggestok boven het roer. De nationale vlag is bij vele volkeren verschillend voor oorlogschepen en koopvaardijschepen.

Deze laatste is bijv. voor Duitschland zwart, wit en rood in horizontale banen, en de oorlogsvlag wit, door een zwart kruis (met den rijks-adelaar in het midden) verdeeld en slechts in één der vier velden zwart—wit— rood gestreept, met het IJzeren Kruis daarin geplaatst. Voor Engeland is de handelsvlag rood, met blaauw veld, door een gewoon en een St. Andrieskruis (met roode en witte randen) in acht deelen verdeeld (Union Jack); de oorlogsvlag is wit (voor transportschepen blaauw), door een rood kruis verdeeld en met den Union Jack in één der velden. Voor Rusland is de handelsvlag wit—blaauw—rood in horizontale banen, en de oorlogsvlag wit, door een blaauw St. Andrieskruis verdeeld. In ons Vaderland is zoowel voor oorlog als voor koopvaardijschepen de nationale vlag rood—wit—blaauw in horizontale banen, en Frankrijk voert dezelfde kleuren in verticale banen. Italië vertoont groen, wit en rood, met het wapen van Savoye in het midden, — Spanje rood, geel en rood in horizontale banen, van boven en van onder met een gelen rand, — Portugal eene vlag, die voor ⅓de blaauw en voor ⅔de wit is met een wapen op de scheidingslijn; — Denemarken voert de Danebrog, eene geheel ronde vlag met een gewoon wit kruis, op oorlogschepen met eene insnijding in het losse uiteinde, zoodat aldaar een slangentong ontstaat, — Zweden eene blaauwe vlag met een gewoon geel kruis, waarvan het bovenste veld naar de zijde van den mast wederom door een kruis is verdeeld, — Oostenrijk-Hongarije eene vlag, van welke de helft (naar de zijde van den mast) rood— wit—rood en de andere helft rood—wit—groen gestreept is met horizontale banen en een wapen in het midden. Turkije heeft eene roode vlag met eene witte, opstaande halve maan en daarin eene ster, — en Griekenland eene veelvuldig blaauw en wit horizontaal gestreepte vlag met een blaauw veld en een wit kruis in den bovenhoek (naar de zijde van den mast), — en eindelijk de Amerikaansche Unie eene met talrijke witte en roode strepen voorziene vlag, in den bovenhoek (naar de mastzijde) met een blaauw veld, waarop zich zoovele sterren bevinden als er Staten zijn (Stars and stripes). Oorlogschepen in dienst laten hunne vlag wapperen van het morgenschot (des zomers 8 en des winters 9 uur) tot aan het avondschot (zonsondergang). Koopvaardijschepen hijschen de vlag slechts op zon- en feestdagen, bij het begroeten van oorlogschepen in zee, bij het passéren van kustbatterijen, bij het binnenloopen in eene haven en bij feestelijke gelegenheden. De Duitsche en Engelsche marine doet bij zoodanige gelegenheden de met talrijke vlaggen versierde vlaggelijn van den gaffel langs de toppen der masten en eindelijk naar den top van den kluiverboom loopen, — doch de Fransche en Russische brengt voor elken mast eene afzonderlijke vlaggelijn over de nokken van de ra's naar den top. Elk oorlogschip heeft de vlaggen van andere natiën aan boord, om ter begroeting te dienen.

Daarenboven hebben zoowel koopvaardijals oorlogschepen signaalvlaggen, waardoor de opvarenden vragen en antwoorden kunnen wisselen met schepen, die zij in zee ontmoeten (zie Seinen). Voorts heeft men Ioodsvlaggen, afvaartvlaggen, kommandovlaggen enz. Eene witte vlag is het teeken van vredelievende gezindheden, en de zeeroovers voerden weleer eene roode of eene zwarte vlag. Eene vierkante gele vlag aan den voortop wordt door schepen gevoerd, die in quarantaine liggen, — en tot rouwvlag dient de nationale vlag half stok, dat is niet tot aan den top geheschen. Een in de vlag gelegde knoop dient tot noodsein. Op de oorlogsvloot voert de admiraal eene vierkante vlag aan den top van den grooten mast, de vice-admiraal aan den fokkemast en de schout-bij-nacht aan den bezaansmast, doch de kommandant eene driehoekige vlag aan den grooten mast. Van belang uit een volkenregtelijk oogpunt is in tijd van oorlog de parlementaire vlag, omdat de schepen, welke onder deze of onder neutrale vlag varen, tegen alle gevaren, tegen alle vijandelijkheden gewaarborgd zijn. Een omgekeerd hijschen der vlag wordt als eene beleediging aangemerkt.

< >