Urbino, een arrondissementshoofdstad in de Italiaansche provincie Pesaro e Urbino, in een boschrijk oord op een berg tusschen de Yetauro en de Foglia gelegen, heeft naauwe, hoekige straten en een groot aantal kerken en voormalige kloosters. Zij is de zetel van een aartsbisschop, van een onderprefect en van een paar regtbanken, heeft eene vrije universiteit, een lyceum, een gymnasium, eene technische school, eene académie van wetenschap en kunst, twee openbare boekerijen, een stedelijk muséum en ruim 5000 inwoners, die zich bezig houden met het maken van kaas, met de zijdeteelt en met de vervaardiging van naalden, majolica’s en aardewerk. Zeer prachtig is er het Palazzo Ducale (van 1447). In de kerken en kloosters heeft men er merkwaardige schilderijen, vooral in de hoofdkerk.
Deze stad is de geboorteplaats van den beroemden schilder Rafaël Santi (1483); het huis, waar hij het levenslicht aanschouwde, is er nog aanwezig, en in 1877 verrees er een bronzen borstbeeld te zijner eere. — Urbino is van ouds eene Romeinsche stad in Urn brie en heette aanvankelijk Urbinum Hortense. Pipijn ontrukte haar aan de Longobarden en schonk haar aan den Heiligen Stoel; maar Karel de Groote deed haar door afzonderlijke stadhouders besturen. In 1205 kwam zij onder de heerschappij der graven van Montrefeltre, die door paus Sixtus IV in 1474 tot hertogen van Urbino onder pauselijke souvereiniteit werden benoemd. De laatste van dit geslacht Guido Baldo, werd opgevolgd door zijn neef en aangenomen zoon Franesco Maria della Rovere, heer van Sinigaglia en kleinzoon van paus Julius II, doch Leo X beroofde hem van zijne bezittingen en schonk deze aan zijn neef Lorenzo dei Medici, die er slechts korten tijd zijn gezag kon handhaven. Na het uitsterven van het geslacht Rovero met Fransesco Maria II werd Urbino als een vrijvallend leen ingetrokken en bleef onder het bestuur van den Paus, totdat het in 1860 door Sardinië geannexeerd en in 1861 met Italië vereenigd werd.
