Tonica of tonische middelen zijn in het algemeen zoodanige, die de werking of de veerkracht (tonus) der spieren en contractile weefsels verhoogen. Zij worden vooral aangewend bij zwakte, slapheid, verhoogde gevoeligheid, trage spijsvertering, alsmede bij bloedziekten met het karakter van ontbinding, vezelstofvermindering enz., bijv. bij typheuse koortsen, scorbut, neiging tot passieve bloedingen, versterving en pyaemie.
Tegelijkertijd echter moeten diaetetisch-psychische middelen gebezigd worden, zooals krachtig voedsel, doelmatige spieroefening, verzorging der huid, het bevorderen van gemoedsrust enz. Tot de tonische middelen behooren: de eenvoudige bittere (amara pura), zooals quassia-hout en bast, gentiaanwortel, gezegenden distel, duizendguldenkruid enz., — plantaardige zamentrekkende (adstringentia pura), zooals: eikenbast, gal-appels, ratanhiawortel, katechoe enz., — zamentrekkende bittere (adstringentia amara), zooals de minerale zuren, — en metaalachtige, hoofdzakelijk ijzermiddelen (martialia).
