Tivoli, eene stad in de Italiaansche provincie Rome, op een rotsgevaarte van het Sabijnsche gebergte en aan de Teverone (Anio), welke hier een prachtigen waterval vormt, ligt ten noordoosten van Rome, is de zetel van een bisschop en heeft naauwe straten, onderscheidene kerken, eene fraaije brug over de Teverone en omstreeks 8000 inwoners.
Deze stad is het oude Tibur, van welks talrijke overblijfselen wij nog de grootsche bouwvallen eener villa van Hadrianus vermelden. Op een hoogen, steilen rotswand boven de Anio verheft zich de tempel der Sibylle, ook die van Vesta genoemd, eene ronde cella met gecanneleerde Corinthische zuilen. Niet ver vandaar heeft men een vierkanten tempel, thans de kerk San Georgio.
Aan de overzijde der kloof heeft men de ruïnen eener villa van Varus, en van de gebouwen van lateren tijd is inzonderheid de Villa d'Este merkwaardig. Vele bewoners van Rome zoeken uitspanning en verkwikking in de bekoorlijke omstreken dezer stad, weshalve ook elders dergelijke gelegenheden, inzonderheid fraaije tuinen en wandelparken, voor het publiek bestemd, den naam van Tivoli dragen.
