Stuipen (convulsiones, eclampsia) zijn clonische spierzamentrekkingen van algemeenen of plaatselijken aard, waarbij het bewustzijn min of meer wordt opgeheven. Men heeft er bij kinderen, bij zwangere en barende vrouwen en bij vergiftiging (inzonderheid door loodwit).
Veelvuldig komen zij voor bij jonge kinderen. Daarbij slaapt het kind met half geslotene oogen en naar boven gerigte oogappels, terwijl de gelaatspieren zich zamentrekken, zoodat het schijnt te lagchen. De ademhaling is snel en onregelmatig, door de ledematen gaan ligte trekkingen, de handjes zijn gebald met naar binnen geslagen duimen en de beentjes opgetrokken. Verschrikt, schreijend en steunend ontwaakt het uit eene sluimering. Na winden, eene rijkelijke groene of slijmerige ontlasting of na eene braking komt er gewoonlijk eenige rust en eene algemeene uitwaseming. Deze toestand kan zich eenige dagen gedurig herhalen, waarbij het kind gewoonlijk koortsachtig is.
De stuipen vertoonen zich echter ook wel bij de kinderen in veel heviger vorm. De kleinen krijgen in wakenden of slapenden toestand een aanval, die men niet onderscheiden kan van vallende ziekte. Zij verliezen het bewustzijn, de blik wordt strak, soms beginnen zij scheel te zien of de oogappels rollen onbestemd in het rond. De gelaatspieren worden vertrokken, tandgeknars doet zich hooren en de slikbewegingen zijn onvolledig. De stuipen strekken zich tot alle leden uit, waarbij de rugspieren tonisch zijn zamengetrokken, terwijl de ledematen zich stootende, slaande en draaijende bewegen. De ademhaling wordt onregelmatig en kan door kramp van de stemspleet geheel en al ophouden.
De bloedsomloop is gestoord en het hart trekt zich snel, maar onrythmisch zamen. Stoelgang en urine worden vaak onwillekeurig ontlast, en de mond wordt wel eens met bloedig schuim bedekt ten gevolge van kwetsing van de tong of van het slijmvlies. De temperatuur der huid is aan den romp normaal en aan de ledematen te laag, en de gevoeligheid der huid geheel opgeheven. De duur van zulk een aanval is eenige seconden, hoogstens eenige minuten, waarna de kinderen verslapt blijven liggen. De oorzaken dezer stuipen zijn gelegen in de hersenen of in een of ander orgaan, dat op de hersenen werkt. Bij zulk een aanval ontdoe men het kind van alle knellende banden en kleederen, besprenkele de borst met koud water om door diepe inademing het gevaar van verstikking af te wenden, en legge zuurdeeg aan de kuiten en koudwatercompressen aan het hoofd.
Stuipen bij zwangere of barende vrouwen brengen het leven van moeder en kind in groot gevaar, doch komen niet dikwijls voor. Zelden worden zij waargenomen vóór de zesde maand, doch vertoonen zich meestal bij de verlossing. De voornaamste verschijnselen zijn: bewusteloosheid, tonische en clonische zamentrekkingen der spieren, blaauwzucht, luide, rogchelende ademhaling, schuim op den mond en eene radde pols.
Stuipen ten gevolge van loodvergiftiging zijn zeer zeldzaam en worden slechts opgemerkt bij personen, die reeds geruimen tijd aan andere verschijnselen van loodvergiftiging geleden hebben. De aanvallen gelijken op die van vallende ziekte, maar herhalen zich vaker en veroorzaken in den regel den dood door verstikking of beroerte.
