Soembawa, een eiland, tot de Kleine Soenda-eilanden behoorend, grenst in het noorden aan de Zee van Flores, in het westen aan straat Allas, in het zuiden aan den Indischen Oceaan en in het oosten aan Straat Sapi. Het ligt met het noordelijkst gedeelte op 8°7' Z. B, is verdeeld in de rijken Soembawa, Dompo, Biam en Sangar en bezit eene oppervlakte van 278 □ geogr. mijl. Het westelijk gedeelte heeft den vorm van een scherpen hoek en oostwaarts strekt het zich uit met onderscheidene armen. In het noordoosten vindt men vele diepe inhammen, van welke de Baai van Soembawa de voornaamste is en in den oostmoesson eene goede ankerplaats vormt.
De bodem van het eiland is bergachtig en vulcanisch; de bergen zijn er steil en sommigen bereiken eene hoogte van bijna 2000 Ned. el; de Tambora eene van 3000 Ned. el. Laatstgenoemde, een vulkaan, heeft bij zijne uitbarsting van April 1815 omstreeks 12000 menschen doen omkomen en de rijken Tambora en Papekat verwoest. Daardoor werd de plantengroei van het geheele eiland nagenoeg vernietigd. In 1836 deed er zich eene aardbeving gevoelen, en in 1860 had er eene uitbarsting plaats van den Goenong Api. Op enkele plaatsen is het eiland met zwaar hout begroeid, en men heeft er in het algemeen fraaije houtsoorten. Groote verscheurende dieren zijn er niet aanwezig, doch in de bosschen vindt men er wilde zwijnen, herten en wilde katten. Vóór de uitbarsting van 1815 had men er eene bevolking van 170000 zielen, doch dit aantal was in 1847 tot ruim 74000 verminderd.
De inboorlingen behooren tot den Maleischen stam en komen meer overéén met de bewoners van Celébes, dan met die van Java en Sumatra. De meest beschaafde bewoners zijn er Mohammedanen, terwijl in het gebergte nog vele Heidenen gevestigd zijn. Van den landbouw wordt veel werk gemaakt, en rijst is er het voornaamste gewas. Ook worden er vele paarden uitgevoerd naar Java. — Soembawa is voorts de naam van eene rijke en groote kampong op gemeld eiland aan Straat Alias. Hier is de Sultan van Soembawa gevestigd. De bevolking bedraagt er ongeveer 6000 zielen.
