Retz. Onder dezen naam vermelden wij:
Gilles de Laval, baron de Retz, maarschalk van Frankrijk en geboren in 1406. Hij onderscheidde zich ten tijde van Karel VII in den oorlog tegen Engeland, vooral bij Orléans, waar hij aan de zijde streed van Jeanne d'Arc , verkreeg den maarschalksstaf, maar begaf zich in 1433 naar zijn kasteel bij Nantes, waar hij op een prachtigen voet leefde en ter herstelling van zijn uitgeput vermogen zich toelegde op de goudmakerij en kinderen offerde, om een, verbond met den Duivel te sluiten. Hij werd den 25sten October 1440 tot den brandstapel verwezen.
Albert de Gondi, hertog van Retz, geboren te Florence den 4den November 1522. Hij kwam in 1547 aan het Fransche Hof, onderscheidde zich in verschillende oorlogen, zag zich in 1573 tot maarschalk van Frankrijk benoemd, had onder Hendrik III grooten invloed, koos vervolgens de zijde van Hendrik IV, en overleed te Parijs den 12den April 1602.
Jean François Paul de Gondi, kardinaal van Retz, geboren in 1614 te Montmirail en Brie. Hij werd, als bestemd voor den geestelijken stand, onderwezen door Vincentius de Paula, verkreeg in 1643 den doctorsrang aan de Sorbonne, werd coadjutor van den Aartsbisschop van Parijs, maar trad na het in hechtenis nemen der leden van het Parlement in Augustus 1648 op het staatstooneel als een aristocratisch volksmenner, en was met den prins de Gondi de hoofdleider van de Fronde. Mazarin, in wiens plaats hij den cardinaalshoed verkregen had, zorgde, dat hij 15 maanden in de Bastille doorbragt. Vervolgens vervoerde men hem naar Nantes, waar hij uit de gevangenis ontsnapte. Nu zwierf hij gedurende 15 jaar onder verschillende omstandigheden door alle landen van Europa rond. totdat hij na den dood van Mazarin in Frankrijk kon terugkeeren. Hij deed afstand van alle aanspraak op het aartsbisdom van Parijs, maar verkreeg den titel van abt van St. Denis, wijdde zich in afzondering aan de beoefening der wetenschap, en overleed te Parijs den 24sten Augustus 1679. Zijn voornaamste geschrift, de „Mémoires”, zijn in 1873 in 4 deelen op nieuw uitgegeven. Voorts verschenen door de zorg van Feillet en Gourdault de „Oeuvres du cardinal de Retz.”
