Pterodactylus Cuv. (vliegende hagedis of vogelhagedis) is de naam van een fossiel hagedissengeslacht uit de familie der Pterosaurii. De Pterodactylussen konden vliegen of fladderen en bezaten, evenals de vogels, met lucht gevulde beenderen. De lange hals bestond uit 7 halswervels; het aantal borstwervels bedroeg 15 en deze waren door 2 lendewervels van het heiligbeen en het uit 3—7 wervels bestaande staartbeen gescheiden. Aan de voorste, zeer sterke ledematen was de onder-arm meer dan dubbel zoo lang als de opper-arm.
De binnenste 4 vingeren droegen klaauwen, en de 5de was zeer dik en lang, zoodat hij vermoedelijk tot aanhechting eener vlieghuid diende. De schedel was groot, maar dun, en de wijd opengaande, snavelachtig verlengde kaken droegen in alleenstaande tandkassen kegelvormige tanden. Deze dieren leefden in Midden-Europa van den liastijd tot aan en in de krijtvorming. Bij het geslacht der Pterodactylussen, hetwelk men in de opper-Jura- en krijtvorming aantreft, was de kaak tot aan de punt met gelijkvormige, slanke tanden bezet. Het had een korten staart en 5 of 4 teenen aan den voet.
