Porphyrius, eigenlijk Malchus, een Neoplatonisch wijsgeer, geboren in 233 na Chr. te Batanea in Syrië, genoot te Athene het onderwijs van Longínus in de taalkunde, welsprekendheid en wijsbegeerte, werd vervolgens (263) te Rome een leerling van Plotínus, wiens letterkundige nalatenschap hij in het licht zond, en gaf na diens overlijden aldaar onderrigt in de wijsbegeerte. Zijn vermaardste leerling was Jamblichus. Hij overleed te Rome in 304, en van zijne geschriften zijn slechts weinige bewaard gebleven. Van zijne „Geschiedenis der wijsbegeerte” is vermoedelijk zijn „Vita Pythagorae (1516, 2 dln)” een overblijfsel.
Van zijne 15 boeken tegen de Christenen, welke werken op last van Theodosius II in 435 openlijk werden verbrand, bezitten wij slechts fragmenten. Zijne ascetische leer heeft hij verkondigd in zijn geschrift: „De abstinentia ab esu animalium (Utrecht, 1767). Voorts leverde hij: „Quaestiones Homericae (1521)” en het allegorisch geschrift: „De antro nympharum (Utrecht, 1765)”. Ook heeft men van hem een brief aan den Egyptischen priester Anebon, terwijl Angélo Mai een werk van Porphyrius, gerigt aan zijne echtgenoote Marcella, benevens een fragment in verzen van zijne hand heeft ontdekt. Voor de geschiedenis der wijsbegeerte is vooral zijne „Isagoge” van belang, omdat hij daarin de vraag behandelt, of geslachten en soorten in werkelijkheid bestaan of iets denkbeeldigs zijn; daaruit toch is in de middeneeuwen de strijd over realismus en nominalismus ontstaan.
