Francisco Pizarro, de ontdekker en veroveraar van Peru, geboren te Truxillo in Spanje in 1478, was de onwettige zoon van een edelman, diende in zijne jeugd eerst als zwijnenhoeder, werd daarop soldaat en scheepte later met een aantal buitgierige medgezellen zich in naar de Nieuwe Wereld. Hij had geenerlei opleiding op de school ontvangen, maar bezat een stouten, ondernemenden geest en eene onuitputtelijke volharding onder ontbering en gevaar. Hij streed op Cuba en Hispaniola (1510) en vergezelde Ojeda op een ondekkingstocht naar de Golf van Darië, alsmede Balboa op eene expeditie door de landengte van Panama. In 1524 vereenigde hij zich met Hernando de Luque en Diégo de Almagro ter ontdekking van de Zuidzeekusten en van het goudland achter de Cordillera’s en ondernam in 1524—1525 en 1526—1527 twee ontdekkingstogten, waarop hij de kusten van Ecuador en Peru bereikte.
Terwijl hij voorts in Spanje vertoefde, benoemde de Spaansche regéring hem den 26sten Julij 1529 tot stadhouder en opperbevelhebber van Peru, en hij zeilde in 1531 met 200 krijgsknechten uit Panama derwaarts, om zich van dat land meester te maken. In 1532 vestigde hij zich in het dal van Tangavala en stichtte er de stad San Miguël de Piura. In September drong hij door in het binnenland, begunstigd door den strijd tusschen de beide Inca’s Atahualpa en Huascar. Na het bloedbad van Caxamarca nam hij eerstgenoemde gevangen, deed hem een ontzettend groot losgeld betalen en bragt hem den 29sten Augustus 1533 door verworging om het leven. Nadat hij te Cuzco zijn intogt gedaan en geheel Peru in bezit genomen had, stichtte hij Lima, als toekomstige hoofdstad des lands. In 1536 overwon hij zijn mededinger Almagro, die sterven moest, doch ook hij zelf werd door een vriend van laatstgenoemde den 26sten Junij 1541 te Lima vermoord.
