Nymphaeaceën is de naam eener 2-zaadlobbige plantenfamilie.
Zij omvat kruidachtige waterplanten met een dikken wortelstok en met groote, aan lange stelen vastgehechte, drijvende bladeren van eene schild- of hartvormige gedaante, zonder steunbladen. De groote, witte, blaauwe, roode of gele bloemen vertoonen zich aan den top van lange stelen desgelijks boven den waterspiegel.
Zij zijn volkomen en regelmatig.
De kelk bestaat meestal uit 4 of 5 groene bladeren, welke vrij staan of aan de basis met den bloembodem tot eene buis zamengegroeid zijn. Het aantal bloembladen is groot; zij zijn in rijen gerangschikt, breed, ongenageld en gaan allengs in meeldraden over. Deze laatsten hebben breede, bladvormige helmdraden en openspringende helmknoppen.
Het vruchtbeginsel is veelhokkig en veelzadig, en op zijn top verheft zich een zittende stamper met een schildvormigen stempel. De vrucht is week, besachtig en verdwijnt allengs door verrotting. De talrijke bol- of eivormige zaden liggen in een vruchtbrij.
Deze familie telt ongeveer 30 soorten, van welke de meesten op den gematigden gordel en slechts weinige tusschen de keerkringen voorkomen; tot de eersten behooren de witte en gele plompen en tot de laatsten de Victoria regio,. Fossiele bladeren van deze familie vindt men in de eocene lagen. In den wortelstok der leden dezer familie heeft men zetmeel, plantenslijm en suiker en eenige zamentrekkende bestanddeelen.
